Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
21.04.2015 aktualizacja 21.04.2015

Cukrzyca ciężarnych zwiększa ryzyko autyzmu u dzieci

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Badanie z udziałem ponad 320 tys. dzieci wykazało, że wewnątrzmaciczna ekspozycja na cukrzycę ciążową, rozpoznaną przed 26. tygodniem ciąży, wiąże się z podwyższonym ryzykiem wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD).

Jednocześnie dowiedziono, że występująca u matki jeszcze przed ciążą cukrzyca typu 2 nie wywiera takiego efektu.

Autorami odkrycia są naukowcy z Kaiser Permanente Southern California w Pasadenie (Kalifornia), a wyniki ich pracy opisano w najnowszym wydaniu czasopisma „JAMA”.

"Wiemy, że ekspozycja płodu na matczyną hiperglikemię może mieć długotrwałe skutki dla jego rozwoju i funkcjonowania wielu różnych narządów. Poprzednie badania wykazały, że potomstwo zarówno tych kobiet, które miały cukrzycę jeszcze przed zajściem w ciążę, jak i tych, u których hiperglikemia pojawiła się dopiero w czasie ciąży, jest znacznie bardziej zagrożone otyłością oraz związanymi z nią zaburzeniami metabolicznymi” - przypomina główna autorka badania dr Anny H. Xiang. Natomiast - jak dodaje - nie było dotąd jasne, czy wyżej wspomniana ekspozycja może prowadzić do nieprawidłowości w rozwoju mózgu płodu, a poprzez to zwiększać ryzyko zaburzeń neurobehawioralnych.

Naukowcy przeanalizowali dane medyczne zebrane od przeszło 322 tysięcy dzieci urodzonych w latach 1995-2009. Ich celem było potwierdzenie lub wykluczenie zależności pomiędzy cukrzycą u matek (ciążową i przedciążową) a ryzykiem rozwoju zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci.

6 496 (2 proc.) dzieci rozwijało się w łonach matek chorych na cukrzycę typu 2, która zdiagnozowana została jeszcze przed zajściem w ciążę, nieco ponad 25 tysięcy (7,8 proc.) u pań z cukrzycą ciążową, a 290 tys. (90,2 proc.) u kobiet zdrowych. Na przestrzeni kolejnych lat zaburzenia ze spektrum autyzmu zdiagnozowano u 3388 dzieci. 115 z nich było potomstwem kobiet z pierwszej grupy (cukrzyca typu 2), 310 kobiet z grupy drugiej (cukrzyca ciążowa, przy czym w 130 przypadkach cukrzyca została wykryta przed 26. tygodniem ciąży, a w 180 po 26. tygodniu), a 2 963 dzieci z ASD urodziły kobiety zdrowe.

Po uwzględnieniu różnych czynników, takich jak wiek matki, rasa, pochodzenie etniczne, status materialny i płeć dziecka, okazało się, że cukrzyca ciążowa zdiagnozowana przed 26. tygodniem ciąży istotnie zwiększała ryzyko wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci, podczas gdy istniejąca wcześniej u matki cukrzyca typu 2 nie powodowała podobnego efektu.

Jak podkreślają autorzy, analiza wykazała również, że ryzyko ASD było niezależne od wskaźnika masy ciała matki, ciążowej nadwagi czy palenia papierosów. Przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych także nie wpływało w żaden sposób na ryzyko rozwoju autyzmu u potomstwa.

„Potencjalne mechanizmy biologiczne łączące wewnątrzmaciczną ekspozycję na hiperglikemię z ryzykiem rozwoju ASD u potomstwa mogą obejmować wiele różnych ścieżek” - mówi dr Xiang. Jak wyjaśnia, obecny stan wiedzy pozwala przypuszczać, że zależność ta może wynikać z niedotlenienia płodu (hemoglobina glikowana we krwi matki ma zwiększone powinowactwo do tlenu, przez co utrudnia jego oddawanie w tkankach płodu - przyp. PAP), stresu oksydacyjnego w krwi pępowinowej i tkankach łożyska, przewlekłego stanu zapalnego zapalenie i/lub epigenetyki, czyli dziedziczności pozagenowej. (PAP)

kap/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024