Ekspert: Polska ciekawym miejscem do pracy dla zagranicznych naukowców

W środę w Warszawie odbyło się spotkanie „Destination Poland. Scientific and Business Opportunities for Foreign Researchers" zorganizowane przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej oraz Start-Up Hub Poland Foundation. Podczas niego polscy badacze, którzy wrócili z zagranicy i zagraniczni naukowcy, którzy zdecydowali się na pracę w Polsce, mieli okazję porozmawiać o tym, czy warto prowadzić badania w Polsce i realizować tu innowacyjne przedsięwzięcia biznesowe.

Wiceprezes zarządu FNP Tomasz Perkowski w rozmowie z PAP zwrócił uwagę na to, że Polska wcale nie jest małym ośrodkiem naukowym. "Ważniejsze jest jednak nie to, jak dużym jest ośrodkiem, ale to, że w tej chwili jest ośrodkiem szybko rosnącym. Przy tym w perspektywie do 2022 r. - dzięki środkom unijnym - myślę, że będzie bardzo ciekawym miejscem do pracy" - powiedział.

Perkowski przyznał jednak, że dla zagranicznych naukowców istnieją w Polsce pewne bariery. Chociażby to, że polskie instytucje nie są otwarte - nie pojawia się w nich wiele nowych miejsc pracy. Kolejną sprawą jest to, że w Polsce większość naukowców zatrudnionych jest w jednostkach badawczych, a nie w przemyśle. "Jeśli jednak chodzi o tworzenie własnych firm, to mamy sporo do zaoferowania osobom, które chciałyby tu przyjechać i otworzyć start-up" - powiedział Perkowski.

Jego zdaniem, aby Polska stała się dla naukowców z innych krajowców ciekawym miejscem do prowadzenia badań, powinno dochodzić tu jednocześnie do promocji polskiej nauki, rozwijania programów dla zagranicznych naukowców, a także do otwierania się polskich instytucji na obcokrajowców.

Marta Łazarowicz z FNP mówiąc o barierach, które zniechęcają naukowców do pracy w Polsce, zwracała m.in. uwagę na barierę językową, jaka istnieje np. w administracji jednostek badawczych. Dr Humberto Fernandes - Portugalczyk, który pracuje w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie - przyznał, że obcojęzyczny badacz ma np. problemy przy składaniu wniosku o grant w Narodowym Centrum Nauki. Jest tam konieczny pięciostronicowy opis projektu przygotowany w języku polskim. "To przysparza mi dwa razy więcej pracy" - żalił się.

Dr Olga Shekhovtsova z Ukrainy, która badania prowadzi w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, przyznała, że zdobycie grantu rzeczywiście jest dla obcokrajowca wyzwaniem, ale poprawia sytuację finansową. Jej jednak grant udało się wywalczyć.

Zaznaczała, że tym, co skłoniło ją do pracy w Polsce, były stabilne warunki zatrudnienia. Opowiadała, że w innych krajach możliwe było najwyżej uzyskanie kontraktu na dwuletnie projekty. Przyznała jednak, że dla zagranicznych naukowców na pewno poważną barierą jest niska pensja. "Z wynagrodzeniem, jakie otrzymuję, możliwe jest przeżycie" - ubolewała.

Jeśli chodzi o programy dla obcokrajowców, to Tomasz Perkowski w rozmowie z PAP zaznaczył, że FNP zrezygnowało już z tworzenia osobnych konkursów dla naukowców wracających lub przyjeżdżających z zagranicy. Dawniej był to Program WELCOME. Wiceprezes FNP zaznaczył, że teraz wszystkie konkursy FNP są otwarte dla zagranicznych badaczy. "Jeśli ktoś dogada się z instytucją w Polsce i będzie mógł tu, w naszym kraju, realizować swój projekt, może wystartować w dowolnym naszym konkursie" - przyznał.

Zapowiedział, że wkrótce uruchomiony będzie np. konkurs na Międzynarodowe Agendy Badawcze. W ramach programu stworzone będą międzynarodowe instytuty badawcze. "Liczymy na to, że w większości te instytuty obsadzane będą przez osoby z zagranicy" - powiedział i zaznaczył, że chodzi zarówno o obcokrajowców, jak i o Polaków wracających z innych krajów. FNP spodziewa się, że w instytutach tworzonych w ramach tego programu językiem roboczym będzie angielski.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ mrt/