Nauka dla Społeczeństwa

23.04.2024
PL EN
18.06.2015 aktualizacja 18.06.2015

Skamieniały "kroczący" nietoperz znaleziony w Nowej Zelandii

Nietoperz Mystacina tuberculata żerujący na Wyspie Poludniowej (Nowa Zelandia). Fot.: Rod Morris

Nietoperz Mystacina tuberculata żerujący na Wyspie Poludniowej (Nowa Zelandia). Fot.: Rod Morris

Skamieniałe szczątki nieznanego dotąd gatunku nietoperza sprzed 16 mln lat, który poruszał się na czterech kończynach i był trzy razy większy niż dzisiejszy przeciętny nietoperz, odkryto w Nowej Zelandii. Znalezisko opisano w "PLOS ONE".

Skamieniałości znaleziono w okolicy Central Otago na Wyspie Południowej - największej z wysp Nowej Zelandii. Tkwiły w osadach pozostałych po rozległym, prehistorycznym jeziorze Manuherikia, otoczonym dawniej przez podzwrotnikową dżunglę. Jezioro to istniało we wczesnym miocenie, w okresie od 16 do 19 mln lat temu.

Nowy gatunek nazwano Mystacina miocenalis. Należy do rodziny wąsatek i jest on krewniakiem innych nietoperzy, Mystacina tuberculata, które w środowisku starych lasów Nowej Zelandii można spotkać do dziś. Wąsatki są nietoperzami średniej wielkości. Ich nogi są krótkie, ale silne, wyposażone w pazury.

Wąsatki były obecne na Nowej Zelandii przez ponad 16 mln lat, gdzie cały czas zajmowały podobne siedliska - z bardzo podobnymi roślinami i źródłami pokarmu - zauważa główna autorka badania, paleontolog kręgowców z University of New South Wales (UNSW) w Australii, Suzanne Hand.

W Nowej Zelandii żyją zaledwie trzy rodzime gatunki ssaków lądowych i wszystkie to nietoperze. Dwa gatunki należą do rodzaju Mystacina, przy czym jednego z nich widziano ostatnio ponad pół wieku temu. Jak na nietoperze, prowadzą szalenie nietypowy tryb życia: większość czasu spędzają na ziemi, polując na bezkręgowce zagrzebane w glebie, pod liśćmi lub śniegiem (choć i w powietrzu radzą sobie nie najgorzej). Kiedy nie latają, chowają skrzydła w specjalnych skórnych kieszeniach, co ułatwia im sprawne poruszanie się na czterech kończynach.

Uważa się, że wąsatki na Nowej Zelandii są obecne od dawna. Najstarszy znany dotychczas skamieniały okaz (sprzed 17,5 tys. lat) znaleziono w jaskini na Wyspie Południowej. Nowe odkrycie pomaga lepiej zrozumieć potrzeby nietoperzy (np. dotyczące klimatu) związane z opanowywaniem wysp - zauważa Hand.

Nowy gatunek ma zęby podobne jak jego współczesny krewniak, co pozwala sądzić, że podobnie się odżywiał. Jego dieta obejmowała nektar, pyłki kwiatowe, owoce, owady i pająki. Budowa kości jego kończyn wskazuje na zdolność do \"kroczenia\".

Nietoperz kopalny i współczesny różnią się jednak wielkością. Osobnik skamieniały mógł ważyć ok. 40 g, był więc trzy razy cięższy od znanego nam kuzyna, który ze względu na wagę plasuje się dokładnie pośrodku rankingu wielkości, obejmującego ponad 900 żyjących na Ziemi gatunków.

\"Fizycznym ograniczeniem dla wielkości nietoperzy są wymagania związane z ich lotem i echolokacją. Żeby łowić owady w ciemnościach, nietoperze muszą być małe, szybkie i precyzyjne - wyjaśnia Hand. - Wyjątkowe gabaryty kopalnego nietoperza pozwalają sądzić, że rzadziej polował w locie, a na ziemi znajdował więcej cięższych owadów i większych owoców niż jego współczesny kuzyn\".

Analizując inne znaleziska, np. szczątków roślin, zwierząt i owadów, naukowcy doszli do wniosku, że 16 mln lat temu ekosystem podzwrotnikowy przypominał nieco dzisiejszy krajobraz strefy umiarkowanej. (PAP)

zan/ mrt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024