Michał Kusiak: miłośnicy astronomii są moim największym odkryciem

Michał Kusiak - Student Astronomii Uniwersytetu Jagiellońskiego - jest finalistą XI edycji konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis PAP - Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Znalazł się w trójce finalistów w kategorii Popularyzatorzy Indywidualni - Animatorzy Popularyzacji.

Pochodzący z Żywca Kusiak obecnie jest studentem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauką zaczął interesować się w dzieciństwie, kiedy na antenie TVP emitowano program „Kwant”. "Byłem wtedy małym dzieckiem. Dla mnie - jak na tamte czasy - to była niesamowita gratka i źródło informacji związanych z nauką. To był ten moment, kiedy nauka mnie zainteresowała. Był tam też bardzo szeroki blok tematyczny związany z astronomią. Pomyślałem wtedy, że to może być coś dla mnie. Nie bez znaczenia było to, że mamą i dziadkiem przez lornetkę wielokrotnie obserwowałem niebo" - powiedział PAP Michał Kusiak.

Swoje zainteresowania rozwijał w szkole podstawowej i gimnazjum dzięki nauczycielowi geografii. "Podczas organizowanych przez niego spotkań dla lokalnej społeczności wygrałem swój pierwszy teleskop i nawiązałem współpracę z miłośnikami astronomii" - wspomina Kusiak. Kometami zaczął interesować się w latach 1996/1997, gdy na niebie można było podziwiać jasne komety Hyakutake oraz Hale-Bopp. Od tamtej pory zapragnął być odkrywcą obiektu w kosmosie.

Popularyzacją nauki zajmuje się od 2001 roku. W tym czasie jako prelegent brał udział w festiwalach nauki, np. Małopolskiej Nocy Naukowców w Krakowie, piknikach i pokazach naukowych. Przygotowywał wykłady i pokazy dla Uniwersytetu Dzieci w Krakowie, objazdowe wykłady popularnonaukowe dla szkół, brał udział w 3. Kongresie Polskiej Edukacji MEN. Był współautorem tematów doświadczalnych i konkursowych w Ogólnopolskim konkursie Astrolabium. W ramach Festiwalu Nauki w Krakowie organizował akcję: Odkryj kometę przez internet, z kolei w warszawskim Centrum Nauki Kopernik uczestniczył w przygotowywaniu Nocy Komety i otwarciu planetarium Niebo Kopernika. Był też inicjatorem spotkań „Astronomia pod Grojcem” w Żywcu.

Jest też zaangażowany w projekt naukowo-społecznościowy Sungrazing Comets, realizowany przez NASA Naval Research Laboratory w Waszyngtonie. "To jeden z najstarszych projektów naukowo-społecznościowych na świecie. Powstał, gdy w Internecie udostępniono zasoby sondy SOHO. Wtedy pojawili się miłośnicy astronomii, którzy te zasoby zaczęli analizować do poszukiwania komet. Ja do programu przystąpiłem w 2004 roku, ale wtedy nie był popularny w naszym kraju. Zorganizowałem więc kampanię internetową, która miała pokazać, na czym ten projekt polega, i że bez względu na to, czy mamy teleskop czy nie, posiadając komputer możemy odkrywać komety" - wyjaśnia Kusiak.

W roku 2009-2010 kiedy - koordynująca projekt NASA - musiała zmniejszyć fundusze na niektóre swoje działania, Kusiak przejął część obowiązków koordynatora projektu. Centrum weryfikacji i potwierdzania odkryć Sungrazing Comets znalazło się na jakiś czas w Polsce. "Starałem się ten temat popularyzować w naszym kraju poprzez wykłady, seminaria, spotkania z młodzieżą i organizowanie warsztatów astronomicznych. Przynosiło mi to bardzo dużo satysfakcji" - wspomina Kusiak.

Jednym ze skutków tych działań był wzrost zainteresowania obserwacjami komet i planetoid wśród młodzieży i osób dorosłych. W latach 2008-2013 na podstawie promocji i prezentacji zagadnień realizowanych w ramach projektu Sungrazing Comets, przystąpiło do niego kilkunastu polskich miłośników astronomii. Wśród nich znalazły się osoby, które odkryły własne komety m.in. 13-letni odkrywca komety - Rafał Reszelewski, czy 14-letni Eryk Banach. "Obecnie nasz kraj jest jednym z wiodących ośrodków w odkrywaniu komet. Liczba odkryć, które zanotowali polscy miłośnicy, stanowi ponad 10 proc. wszystkich odkryć sondy kosmicznej SOHO. Przed nami są tylko Chińczycy" - opisuje odkrywca komet.

Sam swoją pierwszą kometę SOHO odkrył w 2007 roku, gdy miał 21 lat. Teraz na swoim koncie ma ich aż 151, w tym kometę SOHO numer 2000. Międzynarodowa Unia Astronomiczna za aktywną popularyzację astronomii oraz odkrycie kilkuset komet i planetoid, planetoidę 376574 nazwała imieniem Michalkusiak. "Oprócz samych odkryć komet, to miłośnicy astronomii są największym odkryciem w moim życiu. Dzięki przekazywaniu wiedzy zyskuje się nowych przyjaciół, nowych znajomych, z którymi później rozwija kolejne projekty" - zaznacza popularyzator astronomii.

Podczas swoich popularyzatorskich spotkań podejmuje tematykę związaną nie tylko z odkrywaniem komet, ale z szeroko pojętą astronomią, przekazując wiedzę o Układzie Słonecznym i o tym, co jest poza nim. "Bardzo lubiłem dzielić się wiedzą już jako uczeń szkoły średniej, organizując swoje własne spotkania. Dla mnie popularyzacja nauki to odpowiedź na potrzebę drugiej osoby: dowiedzenia się czegoś, uzyskania informacji" - wyjaśnia Kusiak.

„Astronomia jest w zasadzie najbardziej dostępną dziedziną, w której amatorzy mogą zostać odkrywcami. Niekoniecznie trzeba do tego posiadać duży teleskop. W dobie łatwo dostępnego Internetu można samemu wziąć udział w ogólnodostępnych projektach edukacyjnych, społecznościowych i naukowych, choćby w dziedzinie komet i planetoid. Dziś każdy może spróbować własnych sił” - przekonuje Kusiak.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ agt/