Naukowcy o swoich pasjach, trudach i o uniwersytecie marzeń

Zbiór wywiadów z 37 wykładowcami krakowskiej Alma Mater o roboczym tytule „Naukowcy o nauce” przygotowuje do druku Dział Promocji i Informacji UJ. Inspiratorem publikacji był prorektor UJ ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych prof. Stanisław Kistryn, a nad całością czuwa Piotr Żabicki.

Wśród bohaterów książki są specjaliści rozmaitych nauk, przedstawiciele nauk ścisłych i humaniści, m.in. filolog prof. Maria Kłańska, matematyk prof. Zbigniew Błocki - obecny szef NCN, biolog, prof. Ryszard Laskowski, politolog prof. Marek Bankowicz i fizyk prof. Wojciech Gawlik.

Jak podkreśla Żabicki, uczeni rozmówcy zwierzają się ze swoich pasji i emocji, związanych z uprawianiem nauki. Dzielą się także chętnie doświadczeniami i troskami. Pozwala to dostrzec, że badacze nie są na ogół, jak się może wydawać, ludźmi oderwanymi od rzeczywistości i żyjącymi tylko wśród książek czy w laboratorium.

Z rozmów wynika, że wśród motywów rozpoczęcia kariery naukowej jest czasem nie tylko pragnienie zgłębiania wiedzy, ale i pomocy innym. Właśnie chęcią zrobienia czegoś dla innych motywuje swój wybór zawodu np. biolog, prekursorka badań nad \"sztuczną skórą\", dr hab. Justyna Drukała (fragmenty wywiadu tutaj).

Okazuje się, że życie wielu dzisiejszych cenionych uczonych podążało krętymi ścieżkami. Wybitny archeolog prof. Jan Chochorowski wyznaje, że zamiast odkrywcą tajemnic przeszłości omal nie został... wuefistą. Z kolei z wywiadu z antropologiem kultury z UJ, z pochodzenia Francuzem, prof. Arnoldem Lebeufem dowiadujemy się, że w młodości dołączył on do cygańskiego taboru, a potem zajmował się w pirenejskiej wiosce konserwacją obrazów.

I takich „smaczków” jest w tym zbiorze dużo więcej.

Jednak sednem publikacji jest rozmowa o pracy badawczej i jej rezonansie społecznym, w tym także o popularyzacji nauki. „Wielu z naszych rozmówców zwraca uwagę, że słyszalność środowiska naukowego w mediach jest nikła. Badacze chcieliby, żeby ich stanowisko i osiągnięcia naukowe docierały w większym stopniu do opinii publicznej” - zauważył redaktor tomu. Naukowcy opowiadają też otwarcie o bolączkach, z jakimi zmagają się na co dzień w pracy. Nie unikają trudnych kwestii, takich jak uczelniana biurokracja czy kwestia rozdzielania funduszy na naukę w Polsce.

Dzielą się też swoimi refleksjami na temat tego, jak powinien wyglądać uniwersytet ich marzeń. „Nie ma tu rzecz jasna jednej odpowiedzi, wizje są najróżniejsze. Rozdzielenie badań od dydaktyki, zmniejszenie biurokracji, danie większej swobody badaczom – to niektóre propozycje zgłaszane przez rozmówców” – zauważa redaktor tomu.

„Nasza książka nie jest laurką dla naszej uczelni czy ogólnie dla polskiej nauki. Zależy nam na tym, by wnieść tą publikacją nowe głosy do debaty nad tym, jak polska nauka powinna się zmieniać” – podkreśla Żabicki.

PAP - Nauka w Polsce

szl/ mrt/