Odkryto swobodnie poruszającą się planetę w niedalekim sąsiedztwie Układu Słonecznego
Fot. Fotolia
Astronomowie odkryli jedną z najmłodszych i najjaśniejszych tzw. swobodnie poruszających planet, a ściślej: obiektów podobnych do planet, czyli takich, które przemierzają przestrzeń kosmiczną samotnie, bez gwiazdy. O odkryciu poinformował instytut Carnegie Institution for Science w Waszyngtonie.
Obiekt oznaczony jako 2MASS J1119–1137 ma od czterech do ośmiu mas Jowisza, co plasuje go w kategorii mas planetarnych. Naukowcy znaleźli go dzięki danym z obserwatorium NASA o nazwie Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE), a także z teleskopów naziemnych.
Obiekt zwrócił uwagę badaczy ze względu na nietypowe charakterystyki jego światła – emituje znacznie więcej promieniowania w podczerwieni, niż by się spodziewano dla obiektu starego i chłodnego. Ale podobne charakterystyki światła mogą mieć też znacznie powszechniejsze, odległe, stare, czerwone gwiazdy znajdujące się na obrzeżach Drogi Mlecznej, bowiem gdy ich światło przechodzi przez wielkie obłoki pyłu, staje się bardziej czerwone. Łatwo więc o pomyłkę.
Wiedząc o możliwych źródłach pomyłek, badacze dokładnie sprawdzili obiekt 2MASS J1119–1137 za pomocą spektrografu FLAMINGOS-2, pracującego na ośmiometrowym teleskopie Gemini South w Chile. Zebrane dane potwierdziły, że mamy do czynienia z obiektem z zakresu mas planetarnych, znajdującym się w nieodległym galaktycznym sąsiedztwie Słońca, a nie z odległą gwiazdą.
Dalsze badania pozwoliły ustalić wiek obiektu. Pierwsze szacunki wskazywały na wiek młodszy niż 200 milionów lat. Dokładniejsze analizy danych ze spektrografu FIRE na 6,5-metrowym teleskopie Baadego w Chile pozwoliły na pomiary ruchu obiektu w kierunku naszej linii widzenia do niego (stosując pomiary przesunięcia linii widmowych na skutek efektu Dopplera). Łącząc ten wynik z pomiarami ruchu obiektu po niebie (czyli prostopadle do linii widzenia), można było spróbować dokładniej określić jego przynależność do pobliskich zgrupowań gwiazd (porównując m.in. kierunki ruchu w Galaktyce). Okazało się, że obiekt 2MASS J1119–1137 jest związany z młodą grupą ponad dwudziestu gwiazd, które poruszają się w przestrzeni we wspólnym kierunku i których wiek oceniany jest na 10 milionów lat. Grupa ta nosi nazwę asocjacji TW Hydrae.
„Udowodnienie, że 2MASS J1119–1137 należy do asocjacji TW Hydrae, wskazuje, że obiekt ma zaledwie około 10 milionów lat” uważa Jonathan Gagné z Carnegie Institution for Science w Waszyngtonie.
Przynależność do asocjacji TW Hydrae pozwala też określić odległość do obiektu na 95 lat świetlnych. Jego obserwowana jasność przy uwzględnieniu tej odległości, umożliwia ustalenie jasności absolutnej i 2MASS J1119–1137 prawie otarł się o rekord w tej kategorii wśród swobodnie poruszających się obiektów o masach planetarnych. Wyprzedza go jednak odkryty trzy lata temu obiekt PSO J318.5−22, który ma 23 miliony lat i jest masywniejszy.
Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „The Astrophysical Journal Letters”. (PAP)
cza/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
