Nauka dla Społeczeństwa

18.04.2024
PL EN
05.05.2016 aktualizacja 05.05.2016

Skarb monet sprzed 1000 lat trafił do Muzeum Podlaskiego

Naczynie, w którym ukryto skarb. Fot. Karolina Toczydłowska Naczynie, w którym ukryto skarb. Fot. Karolina Toczydłowska

230 srebrnych denarów z X i XI w., w tym niezwykle rzadki denar Bolesława Chrobrego, trafiło do zbiorów Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. To jeden z największych znanych do tej pory skarbów monet średniowiecznych z woj. podlaskiego.

Na skarb natrafił w lutym przypadkowy znalazca. Na zaoranym polu w pobliżu wsi Złotoria (gmina Choroszcz) zebrał kilkadziesiąt silnie zabrudzonych numizmatów oraz liczne fragmenty naczyń glinianych i przekazał pracownikom Muzeum Podlaskiego.

„Od początku oczywistym było, że jest to fragment skarbu wydobytego na powierzchnię lemieszem pługa, a ze wstępnych oględzin wynikało, że zawiera on zachodnioeuropejskie monety z XI w.” – powiedział PAP Piotr Niziołek z Muzeum Podlaskiego.

Wśród monet przekazanych do muzeum znalazł się niezwykle rzadki – trzeci znany egzemplarz – denar Bolesława Chrobrego. Jak wyjaśniają badacze, jest to hybryda monet typu DVX INCLITVS (rewers) oraz analogicznego typu do denarów z imieniem Mieszka (również rewers).

„Jest to także pierwszy wczesnośredniowieczny skarb monet zachodnioeuropejskich odnaleziony na historycznym Północnym Podlasiu” – zaznacza Piotr Niziołek.

W zbiorze dominują monety niemieckie wybite za panowania Ottonów I, II i III, Henryka II i Konrada II. Są również denary angielskie – Ethelreda II i Kanuta Wielkiego, czeskie – Jaromira i Brzetysława I, węgierskie – Stefana I, Andrzeja I i Beli I.

Archeolodzy postanowili sprawdzić, czy na polu są jeszcze kolejne monety. Wykopaliska odbyły się w kwietniu. Prace prowadził Adam Wawrusiewicz. W ich wyniku archeolodzy natrafili na liczne, rozproszone monety i pozostałości glinianego naczynia zawierającego 65 monet i trzy bryłki srebra. Wewnątrz było też siedem odważników. „Zasługują na szczególną uwagę, gdyż jest to pierwszy znany skarb z ziem polskich, w którym odnotowano ich występowanie” – mówi Niziołek. Zdaniem badaczy wszystkie numizmaty - również te przekazane wcześniej do muzeum - pochodziły z jednego, zniszczonego w wyniku orki naczynia ceramicznego.

Opracowaniem naukowym skarbu zajmują się Piotr Niziołek i Paweł Niziołek. W połowie czerwca 2016 r. planowana jest ekspozycja skarbu w głównej siedzibie Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. (PAP)

szz/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024