CERN: w epoce przedindustrialnej było więcej chmur niż sądzono

Wyniki eksperymentu CLOUD prowadzonego w CERN ukazały się w maju w prestiżowym tygodniku "Nature" (doi 10.1038/nature17953 oraz doi 10.1038/nature18271) - poinformowali przedstawiciele Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN w przesłanym PAP komunikacie. Badania wskazują, że w epoce przedindustrialnej mogło być bardziej pochmurno niż dotychczas sądzono.

Krople wody tworzące chmurę zaczynają w powietrzu powstawać dzięki unoszącym się w powietrzu drobinom zwanym aerozolami. Dotąd sądzono, że w procesie formacji cząsteczek aerozoli kluczem jest kwas siarkowy, będący głównie produktem spalania paliw kopalnych. Badania w ramach eksperymentu CLOUD pokazały jednak, że te tak zwane "biogeniczne opary" wystarczą, aby tworzyły się cząsteczki, dzięki którym zachodzić będzie kondensacja chmur. Substancje organiczne emitowane do atmosfery przez drzewa prowadzą więc do obfitej produkcji aerozoli w atmosferze bez udziału kwasu siarkowego. O wynikach badań poinformowali przedstawiciele CERN w przesłanym PAP komunikacie.

„To najważniejsze wyniki przedstawione do tej pory przez eksperyment CLOUD w CERN - przyznał szef zespołu, Jasper Kirkby. - Dodanie do modelu klimatycznego formacji aerozoli biogenicznych powinno istotnie poszerzyć nasze zrozumienie wpływu człowieka na chmury i klimat.”

Międzyrządowy Panel do spraw Zmian Klimatycznych (ang: IPCC) zwraca uwagę, że zwiększone stężenie aerozoli w atmosferze, a co za tym idzie zachmurzenie, w stosunku do czasów przedindustrialnych stanowi jedno z najistotniejszych niepewności co do źródeł zmian klimatycznych.

Eksperyment CLOUD ma pomóc zrozumieć, jak cząstki aerozoli formują się w atmosferze i jaki jest ich wpływ na formacje chmur, a co za tym idzie - na klimat.

Badacze w ramach CLOUD stwierdzili też, że jony galaktycznego promieniowania kosmicznego silnie wzmacniają produkcję aerozoli biogenicznych. To sugeruje, że promienie kosmiczne mogły odgrywać większą rolę w formacji aerozoli i chmur w czasach przedindustrialnych niż ma to miejsce w obecnej, zanieczyszczonej atmosferze.

Artykuł, który ukazał się równocześnie w czasopiśmie "Science" (doi 10.1126/science.aad5456), opisuje obserwację czysto organicznej formacji aerozoli w obserwatorium Jungfraujoch, przy udziale tego samego mechanizmu, jaki został zaobserwowany przez CLOUD.

„Wyniki obserwacji na Jungfraujoch upewniły nas, że proces, jaki odkryliśmy w eksperymencie CLOUD w warunkach laboratoryjnych, zachodzi również w atmosferze” - powiedział Kirkby. (PAP)

lt/ krf