Polscy archeolodzy "prześwietlili" zabytki Albanii

Antyczna Scoder to leżąca na brzegach wielkiego jeziora Szkodryjskiego jedna najważniejszych stanowisk dla historii Ilirii, jak również całego obszaru bałkańskiego. Od czasów neolitu znajdowała się tu ważna i bogata osada, leżąca na skrzyżowaniu ważnych szlaków lądowych i wodnych. Jednak szczyt jej świetności przypada na czasy iliryjskie (III-II wiek p.n.e.). Wtedy pełniła ona funkcje stolicy królestwa.

Mimo ważkiego znaczenia miasta i królestwa iliryjskiego, jego historia wciąż owiana jest mrokiem tajemnic. Nie wiadomo, jak przebiegał proces tworzenia królestwa, przez kogo i dlaczego w ogóle został zainicjowany. Polscy archeolodzy próbują rozwikłać tę zagadkę od 2011 r., kiedy rozpoczęli szeroko zakrojone badania w Albanii. W tym roku pracowali w terenie w maju i czerwcu.

Badaniami objęli wielohektarowy obszar antycznej twierdzy Scoder. Zastosowali szerokie spektrum metod nieinwazyjnych, czyli takich, które umożliwiają \"zajrzenie\" pod ziemię bez wykonywania wykopalisk. Wśród nich były badania elektrooporowe, geomagnetyczne i georadarowe.

\"Badania były mozolne ze względu na duże głębokości, na których znajdują się antyczne ruiny, co wymuszało wielokrotne przeczesywanie terenu dla różnych parametrów instrumentów pomiarowych\" - opowiada PAP kierownik projektu badawczego, prof. Piotr Dyczek z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

Dzięki temu naukowcom udało się odtworzyć pierwotną topografię twierdzy - zupełnie inną, niż rozplanowanie budowli widoczne dziś w terenie. Odkryli też zarys kilkudziesięciu domów, a także przebieg ulic i murów sprzed 2 tys. lat. Obecnie obiekty te przykrywa 7-metrowa warstwa ziemi. Nigdy nie zostały przebadane archeologicznie.

Prof. Dyczek wskazuje na jedno, szczególnie ważne odkrycie. \"Jest to świetnie zachowana latryna otomańska położona w sąsiedztwie przebadanej przez nas wykopaliskowo XIV-wiecznej łaźni tureckiej. To jeden z najstarszych kompleksów sanitarnych tego typu na terenie obecnej Albanii\" - podkreśla badacz.

Naukowiec zaznacza, że latryny nie przebadano jeszcze w sposób wykopaliskowy - funkcję budynku i jego stan określono jedynie na podstawie obrazów wygenerowanych przez urządzenia teledetykcyjne. \"Niezwykle bogaty i obfity materiał uzyskany w wyniku tych badań pozwoli nam na precyzyjne zaplanowanie dalszych badań wykopaliskowych\" - dodaje prof. Dyczek.

Naukowcy objęli badaniami nieinwazyjnymi również obszar wokół antycznej Scodry. W Szkodrze i sześciu sąsiadujących antycznych miastach wykonali serię zdjęć z drona, prostopadłych względem podłoża (tzw. ortofotograficznych). \"Ich waga polega na tym, że powstały one być może już w IV i III w. p.n.e. Ich zbadanie będzie miało niezwykłe znaczenie dla określenia tożsamości samej enigmatycznej kultury iliryjskiej, która rozkwitała w kolejnych wiekach\" - kończy prof. Dyczek.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ zan/