Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
21.07.2016 aktualizacja 21.07.2016

Ptasi zmysł wzroku chroni przed kolizją

Dzięki wyjątkowej zdolności mózgu do przetwarzania wrażeń wzrokowych kolibry mogą bezpiecznie wykonywać powietrzne akrobacje przy dużej prędkości - informuje pismo "PNAS”.

Maleńkie skrzydła kolibrów mogą uderzać do 70 razy na sekundę. Ptaki te potrafią zawisać w powietrzu, latać tyłem czy śmigać wśród gęstych zarośli z prędkością ponad 50 kilometrów na godzinę. Naukowcy nie potrafili dotychczas wyjaśnić, w jaki sposób udaje im się uniknąć potencjalnie fatalnych kolizji (każdy posiadacz drona wie, jak trudne to zadanie).

Kanadyjscy naukowcy z University of British Columbia przeprowadzili serię eksperymentów, które wykazały, że ptaki przetwarzają informacje wizualne inaczej niż pozostałe zwierzęta. Podczas badań kolibry umieszczane były w specjalnie zbudowanym tunelu, na którego ścianach wyświetlano wzory pasków, symulujące obiekty bliskie, dalekie oraz poruszające się. Na jednym końcu mającego 5, 5 metra tunelu umieszczony został drążek dla ptaka, na drugim – karmidełko z osłodzona wodą. Loty w tę i z powrotem śledziło osiem kamer.

Gdy naukowcy symulowali "efekt słupów telegraficznych" z poruszającymi się pionowymi paskami, kolibry nie reagowały. Natomiast wyraźnie oddalały się od ściany, na której paski stawały się coraz szersze.

Okazało się, że w czasie szybkiego lotu kolibry potrafią oceniać odległość na podstawie sposobu, w jaki pojawiające się obiekty wydają się coraz większe lub coraz mniejsze. Uznawały, że powiększający się obraz obiektu wskazuje na niebezpieczeństwo zderzenia. Prawdopodobnie taka strategia pozwala ptakom precyzyjniej unikać kolizji.

Badanie wykazało również, że jeśli chodzi o pomiar wysokości, kolibry stosują technikę podobną, co muchy - w doświadczeniu reagowały na ruch pionowy w górę i w dół w całym polu widzenia.

Inne zwierzęta - od pszczół do kierujących pojazdami ludzi - obliczają odległości na podstawie tempa, w jakim obiekty przemieszczają się w ich polu widzenia. Kierowca wie, że słupy telegraficzne są blisko, bo mija je szybko. Natomiast bardziej oddalone budynki wolniej przemieszczają się w polu widzenia. Dlatego tak trudno ocenić prędkość obiektu przemieszczającego się na wprost (na co zawsze zwraca się uwagę podczas szkoleń pilotów).

Jak zauważa kierująca badaniami Roslyn Dakin, ptaki latają szybciej od owadów i ewentualne kolizje z przedmiotami są dla nich bardziej niebezpieczne. Ta okoliczność wymagała możliwie najdoskonalszego sposobu oceny otoczenia podczas ruchu. (PAP)

pmw/ zan/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024