David J. Thouless – pionier badań nad zjawiskami topologicznymi
David J. Thouless, amerykański fizyk pochodzenia szkockiego został nagrodzony Nagrodą Nobla z fizyki za prace nad tzw. topologicznymi własnościami materii. Jego czysto teoretyczne prace mogą zaowocować powstaniem np. topologicznych komputerów kwantowych.
Thouless z University of Washington w Seattle został uhonorowany razem z F. Duncanem M. Haldanem (Princeton University) oraz J. Michaelem Kosterlitzem (Brown University w Providence).
David Thouless, fizyk zajmujący się materią skondensowaną, przyszedł na świat 21 września 1934 roku w Bearsden w Szkocji. Po ukończeniu Winchester College kształcił się w college\'u Trinity Hall na brytyjskim Cambridge University, gdzie w 1955 r. uzyskał licencjat. Następnie przez cztery lata prowadził badania nad materią jądrową pod kierunkiem Hansa Bethe na Cornell University, na którym w 1958 r. uzyskał tytuł doktorski.
Po kilku latach spędzonych na University of California w Berkeley, pracował (w latach 1965-1978) jako prof. fizyki matematycznej na brytyjskim Birmingham University. Tam współpracował z drugim tegorocznym noblistą z fizyki J. Michaelem Kosterlitzem. Na początku lat 70. uczeni podważyli obowiązującą wówczas teorię, że nadprzewodnictwo i nadciekłość nie mogą występować w supercienkich warstwach materii. Wykazali również, że mogą występować w niskich temperaturach i wyjaśnili mechanizm topologicznych przejść fazowych, które sprawiają, że nadprzewodnictwo znika w wyższych temperaturach.
Od roku 1980 jest profesorem (obecnie emerytowanym) fizyki na University of Washington w Seattle. Podczas pracy na tej uczelni jego główne zainteresowania badawcze koncentrowały się na kwantowym efekcie Halla w supercieczach oraz na innych problemach związanych z topologicznymi liczbami kwantowymi.
Jego prace dotyczyły zjawiska nadprzewodnictwa i właściwości materii jądrowej. Jest autorem książek z dziedziny topologii pt. “Mechanika kwantowa układów wielu ciał” (“Quantum Mechanics of Many-Particle Systems”), którą wydano pierwszy raz w 1961 r. oraz “Topologiczne liczby kwantowe w fizyce nierelatywistycznej” (“Topological Quantum Numbers in Nonrelativistic Physics”), która ukazała się w 1998 r.
Thouless jest członkiem wielu prestiżowych towarzystw naukowych, w tym Towarzystwa Królewskiego w Londynie, Amerykańskiego Towarzystwa Fizycznego, Amerykańskiej Akademii Nauki i Sztuki oraz Amerykańskiej Akademii Nauk.
Otrzymał wiele ważnych naukowych nagród, takich jak Nagroda Wolfa w dziedzinie fizyki, która jest uważana za jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień czy Nagroda Larsa Onsagera przyznawana przez Amerykańskie Towarzystwo Fizyczne. (PAP)
jjj/ mrt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
