Klimatolog: kwiecień plecień przeplata zimno z północy, ciepło z południa

W ostatnich dniach zima wróciła w Beskidy i w Tatry; śnieg prószył też m.in. w Warszawie. Także na środę IMGW przewiduje w południowej połowie kraju zachmurzenie całkowite i opady śniegu lub deszczu ze śniegiem.

Prof. Niedźwiedź z Uniwersytetu Śląskiego w rozmowie z PAP wyjaśnia, że śnieg w kwietniu nie jest anomalią. "Mroźna pogoda w tym miesiącu zdarzała się już na tyle dużo razy, że ukuto powiedzenie: +kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata+" - zwraca uwagę. I dodaje: "Kwiecień i maj to jedyne miesiące, w których szczególnie aktywnie przejawia się cyrkulacja tzw. południkowa. Wtedy częściej niż w innych miesiącach zdarza się u nas, na półkuli północnej, wymiana powietrza na linii północ-południe niż przeważająca w innych miesiącach wymiana powietrza na linii wschód-zachód".

Jak podaje klimatolog, w Polsce mamy średnio 64 proc. dni w roku, kiedy pogodę kształtuje powietrze napływające znad Atlantyku. Natomiast ponad 20 proc. stanowią dni z wpływami kontynentalnymi - ze wschodu. To zimą oznacza wielkie mrozy, a latem - pogodę suchą i gorącą. Z kolei powietrze arktyczne kształtuje pogodę średnio przez 8-9 proc. dni w roku.

"Natomiast w kwietniu powietrze arktyczne ma swoje maksimum i kształtuje ono pogodę przez 14 proc. dni. Dość podobnie jest w maju. A jednocześnie w tych miesiącach dość często - przez 4-5 proc. dni - może się zdarzyć się napływ powietrza zwrotnikowego od strony Morza Śródziemnego" - opisuje prof. Niedźwiedź. Jak wyjaśnia, kiedy napływa powietrze z północy - z Arktyki - mamy do czynienia z ochłodzeniem. Z kolei powietrze z południa przynosi pogodę znacznie cieplejszą.

Klimatolog wskazuje, że na taki układ pogody w kwietniu ma wpływ charakterystyczny układ wyżów, który sprawia, że powietrze znad Atlantyku nie jest dopuszczane nad Europę. I zamiast niego wciągane jest tu powietrze znad Arktyki czy z południa. "Ale co roku może to wyglądać trochę inaczej. Wszystko zależy od tego, jak się ułożą te wyże" - mówi profesor.

"W maju też się zdarzają się napływy powietrza znad Arktyki. I wtedy obserwowane mogą być przymrozki" - dodaje specjalista i zwraca uwagę, że dlatego w połowie maja rolnicy pamiętają o "zimnej Zośce" oraz o trzech ogrodnikach ("Pankracy, Serwacy, Bonifacy: źli na ogród chłopacy").

"W ciągu kilkudziesięciu lat zdarzyło się, że w maju, na ulistnione drzewa i kwitnące bzy spadł śnieg. Na szczęście to zdarza się rzadko" - przypomina prof. Niedźwiedź.

Klimatolog zaznacza przy tym, że w Polsce widoczny jest bardzo mocny trend do ocieplenia klimatu. "Od lat 60., 70. ubiegłego wieku średnia roczna temperatura wzrosła średnio o ok. 1 stopnień C. Ale to nie znaczy, że nam przestanie napływać zimne powietrze z Arktyki i że przestaną się nam wiosną zdarzać przymrozki" - wyjaśnia.

Dodaje, że teraz w środkowej Polsce średnia roczna temperatura to ok. 8 stopni C, a na południu Polski - ok. 9 stopni C. Jeszcze 60 lat temu było to odpowiednio 7 i 8 stopni C.

Ludwika Tomala (PAP)

lt/ agt/