Firma Clarivate Analytics typuje tegorocznych noblistów

Tydzień noblowski rozpocznie się 2 października przyznaniem Nagrody Nobla z fizjologii i medycyny, a zakończy 9 października wskazaniem laureata Nobla z ekonomii.

Od 2002 roku przed przyznaniem Nobli, należący do Thomson Reuters departament Intellectual Property & Science wskazywał zasłużonych naukowców z dużymi szansami na wygraną. Teraz tradycję tę kontynuuje serwis Web of Science należący do firmy Clarivate Analytics.

Zwycięzcy tego plebiscytu nazywani są Laureatami Cytowań. Prognozy powstają bowiem na podstawie liczby cytowań ich publikacji przez innych naukowców. Liczba ta w pewnym stopniu odzwierciedla wpływ, jaki dana praca wywarła na naukę.

Oczywiście prognozy nie zawsze się sprawdzają. Jednak dotąd specjalistom udało się przewidzieć 43 przyznane Nagrody Nobla, z czego 9 laureaci konkursu otrzymali w tym samym roku, a 16 w ciągu dwóch kolejnych lat.

W tym roku, według ekspertów z Clarivate Analytics w dziedzinie fizjologii i medycyny szansę na Nobla ma m.in. Lewis C. Cantley z Cornell University za odkrycie ścieżki sygnałowej kinazy 3-fosfatydyloinozytolu (PI3K) oraz wyjaśnienie jej roli we wzroście guzów. Jak wyjaśniają autorzy listy, praca ta przyczyniła się do opracowania nowych terapii przeciw nowotworom, cukrzycy, a także chorobom autoimmunologicznym.

W tej samej dziedzinie wytypowany też został Karl J. Friston z University College London za fundamentalny wkład w analizę danych pochodzących z badań obrazowych mózgu (szczególnie z wykorzystaniem statystycznego mapowania opartego na parametrach oraz morfometrii opartej na wokselach (najmniejszy element grafiki 3D). Dzięki temu lepiej zrozumiano np. patogenezę schizofrenii.

Wśród potencjalnych noblistów z zakresu fizjologii i medycyny znaleźli się też Yuan Chan oraz Patrick S. Moore - obaj z University of Pittsburgh za odkrycie wirusa wywołującego mięsaka Kaposiego (human herpesvirus 8 - KSHV/HHV8). Nowotwór ten często dotyka osoby zakażone wirusem HIV.

W dziedzinie fizyki serwis wskazuje na szanse na Nobla m.in. dla Phaedona Avourisa (Thomas J. Watson Research Center), Cornelisa Dekkera (Uniwersytet Techniczny w Delfcie) i Paula McEuena (Cornell University). Ich dokonanie to istotny wkład w rozwój elektroniki opartej na węglu. Badacze wykorzystali różnego rodzaju nanostruktury, w tym węglowe nanorurki.

Kolejny typowany przez serwis do Nobla z tej dziedziny to Mitchell J. Feigenbaum (Rockefeller University). Eksperci docenili jego pionierskie odkrycia w dziedzinie nieliniowych i chaotycznych systemów fizycznych oraz odkrycie stałej Feigenbauma.

Z kolei Rashid A. Suniajew (Moskiewski Instytut Fizyki i Technologii, od 1996 Instytut Astrofizyki Maxa Plancka) według Clarivate Analytics ma szansę na Nagrodę Nobla za głęboki wkład w nasze zrozumienie Wszechświata, w tym jego początków, formowania się galaktyk, dysków akrecyjnych czarnych dziur i innych zjawisk kosmologicznych.

Z chemii wśród wybranych naukowców znaleźli się John E. Bercaw (California Institute of Technology), Robert G. Bergman (University of California, Berkeley) i Gieorgij B. Szulpin (Rosyjska Akademia Nauk) za krytyczny wkład w funkcjonalizację C-H (węgiel-wodór), która ma szansę doprowadzić do powstania nowych metod chemicznej syntezy.

Jens Nørskov (Stanford University) został natomiast doceniony za fundamentalny postęp teoretyczny i praktyczny w ważnej dla przemysłu dziedzinie heterogenicznej katalizy na stałych powierzchniach. Jego praca, jak tłumaczą autorzy konkursu cytowań, ma szczególnie znaczenie dla opracowania nieszkodliwych dla środowiskach metod katalitycznych.

Szanse na nagrodę mają też - zdaniem serwisu - Tsutomu Miyasaka (Uniwersytet Toin w Jokohamie), Nam-Gyu Park (Uniwersytet Sungkyunkwan w Seulu) oraz Henry J. Snaith (University of Oxford). Ich wkład w rozwój chemii to odkrycie i zastosowania materiałów perowskitowych w celu uzyskania skutecznej konwersji energetycznej. Materiały te wykorzystuje się m.in. w nowej generacji ogniwach słonecznych.

W dziedzinie ekonomii eksperci serwisu proponują Colina F. Camerera (California Institute of Technology) i George\'a F. Loewensteina (Carnegie Mellon University,) ze względu na pionierskie badania w dziedzinie ekonomii behawioralnej i neuroekonomii. Dzięki teoriom z tego zakresu można np. zrozumieć ludzką skłonność do ryzyka.

Robert E. Hall (Stanford University) mógłby natomiast otrzymać Nagrodę Nobla za analizę produktywności robotników i badania nad recesją oraz bezrobociem.

Z kolei trójka naukowców - Michael C. Jensen z (Harvard University), Stewart C. Myers (Massachusetts Institute of Technology) i Raghuram G. Rajan (University of Chicago) mogą zostać nagrodzeni za wkład w zrozumienie wymiarów finansowych decyzji podejmowanych w korporacjach.

Już za niespełna tydzień będzie się można przekonać, na ile te przewidywania okazały się trafne. (PAP)

mat/ agt/