Dlaczego zasypiamy z nudów?
Fot. Fotolia
Za senność, która dopada nas w czasie nudy, odpowiada część mózgu zwana jądrem półleżącym - ustalili naukowcy z University of Tsukuba (Japonia).
Artykuł z omówieniem ich badania ukazał się na łamach pisma „Nature Communications” (https://www.nature.com/articles/s41467-017-00781-4).
Poza potrzebą odpoczynku sterowaną przez nasz zegar biologiczny senność odczuwamy w trakcie wykonywania żmudnych, nieciekawych czynności. Dzieje się tak nawet w sytuacjach, gdy organizm jest wypoczęty. Z kolei, nawet dość silne zmęczenie, nie powoduje uczucia senności, jeśli mózg zaangażowany jest w jakieś pasjonujące zajęcie. Dlaczego tak się dzieje?
Mechanizmy mózgowe regulujące sen poprzez czynniki poznawcze i emocjonalne nie zostały dotąd dobrze poznane.
Jednak w swoim najnowszym artykule zespół japońskich badaczy dowodzi, że część mózgu zwana jądrem półleżącym, która odpowiada za motywację i odczuwanie przyjemności (jest częścią układu nagrody człowieka), może także wywoływać uczucie senności.
Odkrycie to może tłumaczyć, dlaczego ludzie mają silną tendencję do zasypiania przy braku bodźców motywujących, czyli np., gdy się im nudzi.
Na potrzeby badania grupa pod kierunkiem dr. Yo Oishi zastosowała techniki chemio-genetyczne i optyczne w celu zdalnego kontrolowania aktywności neuronów w obrębie jądra półleżącego oraz zachowań, które one wywołują. W rezultacie odkryto, że neurony jądra półleżącego mają bardzo silną zdolność do wywoływania snu, którego w żaden sposób nie da się odróżnić od podstawowej „składowej” naturalnego snu człowieka, czyli tzw. snu wolnofalowego (inaczej głębokiego, NREM). Faza ta charakteryzuje się wolnymi ruchami gałek ocznych oraz pojawiającymi się w mózgu falami theta i delta.
„Wydaje nam się, że, tak, jak w przypadku snu naturalnego, wynikającego ze zmęczenia, także tutaj najważniejszym somnogenem jest adenozyna. To właśnie ten neuroprzekaźnik odpowiada za wywoływanie efektu senności w jądrze półleżącym” - tłumaczy dr Oish. Jak dodaje, od dawna wiadomo, że adenozyna jest powiązana ze stanem względnego niedoboru energii w organizmie i poprzez oddziaływanie na receptory adenozynowe indukuje sen. Tymczasem specyficzny podtyp tych receptorów, receptory A2A, wykryto także w jądrze półleżącym.
Eksperyment wykazały dodatkowo, że kofeina, najczęściej spożywana substancja psychostymulująca na świecie, swój słynny efekt wywołuje poprzez blokowanie receptorów A2A także w jądrze półleżącym.
Zdaniem autorów pracy ich odkrycie może posłużyć do opracowania nowych, bezpiecznych metod pomagania osobom cierpiącym na bezsenność. Opierałyby się one o związki mające zdolność do aktywowania receptorów A2A w jądrze półleżącym.(PAP)
kap/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
