Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
04.10.2017 aktualizacja 04.10.2017

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w ostatnich 10 latach

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Oto laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii z ostatnich 10 lat:

2016 - laureatami Nobla zostali: francuski badacz Jean-Pierre Sauvage; szkocki chemik związany z Northwestern University w USA - sir J. Fraser Stoddart; Bernard Lucas "Ben" Feringa - profesor chemii organicznej na holenderskim uniwersytecie w Groningen za prace nad miniaturowymi maszynami, działającymi w skali molekularnej.

2015 - Szwed Tomas Lindahl, Paul Modrich (USA) i Aziz Sancar (obywatel Turcji i USA) zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za badania mechanizmów naprawy DNA.

2014 - nagrodę otrzymali Eric Betzig i William E. Moerner z USA oraz Niemiec Stefan W. Hell, którzy opracowali metodę mikroskopii fluorescencyjnej wysokiej rozdzielczości; ich prace są pomocne m.in. w badaniach chorób uszkadzających mózg, np. Parkinsona.

2013 - Nobla przyznano twórcom komputerowego modelowania reakcji chemicznych - Martinowi Karplusowi, Michaelowi Levittowi i Ariehowi Warshelowi. Ich prace pozwalają m.in. na produkcję lepszych leków.

2012 - Nagrodę Nobla otrzymali Robert J. Lefkowitz i Brian K. Kobilka (obaj z USA) za badania nad receptorami sprzężonymi z białkiem G. Dzięki nim nasz organizm jest w stanie czuć i działać.

2011 - Nobel trafił do Daniela Shechtmana z Izraela. Komitet Noblowski uhonorował go za odkrycie kwazikryształów - struktur, których istnienie w przyrodzie uznawano wcześniej za niemożliwe.

2010 - Nagrodę otrzymali Amerykanin Richard Heck oraz Japończycy Ei-ichi Negishi i Akira Suzuki, którzy opracowali nowe metody syntezy związków organicznych. Dzięki laureatom chemicy na całym świecie zyskali nowe możliwości zarówno odtwarzania istniejących związków, jak i tworzenia zupełnie nowych.

2009 - Nagrodę przyznano za badania nad strukturą i funkcją rybosomu, struktury, odpowiedzialnej za wdrażanie w życie planów zapisanych w DNA. Otrzymali ją: Venkatraman Ramakrishnan - Amerykanin pracujący w Wielkiej Brytanii, Thomas A. Steitz z USA oraz Ada E. Yonath z Izraela.

2008 - Nagrodą Nobla podzielili się trzej przedstawiciele USA - Osamu Shimomura, Martin Chalfie i Roger Y. Tsien. Prace laureatów dotyczyły świecącego na zielono białka GFP, wyizolowanego po raz pierwszy od meduzy.

Dzięki znakowaniu GFP można obserwować umiejscowienie, przemieszczanie i działanie znakowanych białek. GFP pozwoliło na przykład śledzić los komórek nerwowych uszkodzonych przez chorobę Alzheimera, wzrost chorobotwórczych bakterii czy powstawanie wytwarzających insulinę komórek beta w trzustce rozwijającego się zarodka.

2007 - Niemiec Gerhard Ertl został uhonorowany za badania procesów chemicznych zachodzących na powierzchni ciał stałych. Efekty tych badań zostały wykorzystane w przemyśle chemicznym przy produkcji ogniw paliwowych, nawozów sztucznych, katalizatorów do samochodów. Pozwoliły także wyjaśnić procesy zachodzące w atmosferze, takie jak niszczenie warstwy ozonowej oraz odpowiedzieć na pytanie - dlaczego żelazo pokrywa się rdzą. (PAP)

agt/ mrt/ ekr/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024