Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP: kierunki reformy szkolnictwa wyższego generalnie właściwe

Projektem nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (zwanej Ustawą 2.0 lub Konstytucją dla Nauki), przygotowanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), obecnie zajmuje się Sejm. Przyjęcie projektu - wraz ze 160 poprawkami (głównie rządowymi) - zarekomendowała sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży. Resort zapowiedział wprowadzenie kolejnych 50 poprawek w czasie drugiego czytania projektu.

Prezydium RSzWiN ZNP - jak napisano w stanowisku udostępnionym we wtorek PAP - uznaje kierunki reform proponowanych przez MNiSW "generalnie za właściwe, chociaż niektóre rozwiązania wymagają dopracowania lub są zbyt zachowawcze (np. pozostawienie habilitacji)". Rada opowiada się za jednostopniowym modelem kariery akademickiej, opartym na stopniu naukowym doktora i awansem zawodowym na podstawie osiągnięć dydaktycznych i naukowych.

W rozmowie z PAP prezes RSzWiN ZNP Janusz Rak powiedział, że Ustawa 2.0 to bardzo głęboka zmiana, na którą czeka większość środowiska akademickiego. Sprawy pracownicze i uprawnienia związkowe, w jego ocenie, "mamy w większości dobrze umocowane".

Zapytany o to, w jakim kierunku zmierza projekt ustawy po licznych poprawkach stwierdził: "Zmiany idą w kierunku zabezpieczenia interesów mniejszych uczelni i większej demokratyzacji i większej samodzielności, autonomii pojmowanej - +decydujemy sami o sobie+" - mówił Rak. Wyraził wątpliwości, czy jest to dobry kierunek.

"Z jednej i dobry, a z drugiej strony może być niebezpieczny, z tego względu, że pewne układy, które są tej chwili wypracowane mogą nie ulec zmianie" - powiedział. Przypomniał, że w myśl proponowanych rozwiązań organizacja struktury wewnętrznej uczelni będzie w dużej mierze zależała od samodzielnych działań społeczności akademickiej. "Mogą stary układ podtrzymać lub go zmienić" - wskazał.

Za pozytywne rozwiązania rada uznała powiązanie uprawnień uczelni z aktywnością naukową pracowników oraz uelastycznienie ścieżki awansu zawodowego nauczycieli akademickich.

"Bardzo nam się podoba to, że wreszcie jest jednoznaczne określenie uprawnień związków zawodowych i spraw pracowniczych. Są uregulowane kodeksowo i jest regulamin pracy, jest regulamin wynagradzania lub układ zbiorowy zakładowy, który te sprawy pracownicze reguluje" - powiedział Rak. W stanowisku RSzWiN ZNP czytamy, że większość rozwiązań dot. spraw pracowniczych oparta jest o przepisy wynikające z Kodeksu pracy lub są przeniesione na poziom uczelni.

Rada podtrzymała swój, wielokrotnie zgłaszany postulat, iż finansowanie całej edukacji, a w szczególności nauki i szkolnictwa wyższego, powinno być określone ustawowo w zależności od poziomu PKB. "Oczekujemy również powiązania wynagrodzeń zasadniczych pracowników uczelni z przeciętnym wynagrodzeniem miesięcznym brutto w gospodarce narodowej" - czytamy w stanowisku RSzWiN ZNP.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

szz/ agt/