Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
20.10.2018 aktualizacja 20.10.2018

Astronomowie odkryli olbrzymią strukturę we wczesnym Wszechświecie

Wizualizacja pokazująca proto-supergromadę  Hyperion odkrytą we wczesnym Wszechświecie (przesunięcie ku czerwieni z=2,45 czyli 2,3 mld lat po Wielkich Wybuchu). Czerwona kreska na dole pokazuje rozmiar typowej masywnej supergromady galaktyk. Źródło: ESO/L. Calçada & Olga Cucciati et al. Wizualizacja pokazująca proto-supergromadę Hyperion odkrytą we wczesnym Wszechświecie (przesunięcie ku czerwieni z=2,45 czyli 2,3 mld lat po Wielkich Wybuchu). Czerwona kreska na dole pokazuje rozmiar typowej masywnej supergromady galaktyk. Źródło: ESO/L. Calçada & Olga Cucciati et al.

Naukowcy dzięki obserwacjom przy pomocy Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) zidentyfikowali olbrzymią strukturę we wczesnym Wszechświecie – poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). To największa i najmasywniejsza struktura odnaleziona do tej pory w tak dużej odległości od Ziemi.

Hyperion, bo tak nazwano odkryty obiekt, okazał się proto-supergromadą galaktyk. To największa i najmasywniejsza struktura odnaleziona do tej pory w tak dużej odległości i w tak odległym czasie – około 2,3 miliarda lat po Wielkim Wybuchu. Masa Hyperiona szacowana jest na milion miliardów mas Słońca. Jest to wielkość porównywalna do największych struktur obserwowanych we współczesnym Wszechświecie, ale jej wykrycie we wczesnej fazie ewolucji Wszechświata było dla astronomów niespodzianką.

Olga Cucciati z Istituto Nazionale di Astrofisica (INAF) w Bolonii (Włochy) wraz ze swoimi współpracownikami używała instrumentu VIMOS na teleskopie VLT w Obserwatorium Paranal w Chile. Obiekt wykryto dzięki zaawansowanej analizie danych archiwalnych oraz nowym pomiarom.

Na obiekt natrafiono w polu COSMOS w gwiazdozbiorze Sekstansu. COSMOS to obszar na niebie o powierzchni 2 stopni kwadratowych, który był obserwowany przez Kosmiczny Teleskop Hubbble’a w ramach projektu Cosmic Evolution Survey (COSMOS). Pole to obserwowały także inne teleskopy, np. sieć radioteleskopów Very Large Array, rentgenowski satelita XMM-Newton, czy japoński teleskop Subaru. Obserwacje przeprowadził także Bardzo Duży Teleskop (VLT).

Obiekt został zidentyfikowany dzięki analizie wielkiej ilości danych uzyskanych z przeglądu VIMOS Ultra-deep Survey, którym kierował Olivier Le Fèvre (Aix-Marseille Université, CNRS, CMES, Francja). Potem udało się ustalić, iż Hyperion jest bardzo złożoną strukturą i posiada co najmniej 7 obszarów o dużej gęstości, które są połączone włóknami, w których znajdują się galaktyki.

„Supergromady położone bliżej Ziemi mają znacznie bardziej skoncentrowany rozkład masy z wyraźnymi cechami struktury, ale w Hyperionie masa jest rozmieszczona bardziej jednorodnie w serii połączonych plam, wypełnionych luźnymi zgrupowaniami galaktyk” - wyjaśnia Brian Lemaux, astronom z University of California, Davis oraz LAM, członek zespołu odpowiedzialnego za uzyskane wyniki.

Wydaje się, że różnice w budowie pomiędzy proto-supergromadą, a supergromadami dostrzeżonymi w bliższych nam rejonach Wszechświata wynikają z tego, iż współczesne obiekty mają za sobą miliardy lat oddziaływań grawitacyjnych, natomiast Hyperiona widzimy w dużo młodszym stadium.

Naukowcy przewidują na podstawie rozmiarów Hyperiona, iż struktura ta powinna ewoluować do obiektu podobnego do wielkoskalowych struktur z naszego otoczenia w lokalnym Wszechświecie, takich jak np. supergromada Virgo, do której należy nasza galaktyka Droga Mleczna.

Nazwę Hyperion nadano obiektowi od imienia jednego z Tytanów w mitologii greckiej. Powodem są duże rozmiary i masa odkrytej struktury. Dodatkowo wcześniej jedną z protogromad wewnątrz Hyperiona nazwano Colossus. Inne zagęszczenia wewnątrz Hyperiona również otrzymały mitologiczne imiona, takie jak Theia, Eos, Selene oraz Helios.

Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie naukowym „Astronomy & Astrophysics”.

Źródła: https://www.eso.org/public/poland/news/eso1833/ oraz https://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1833/eso1833a.pdf (PAP)

cza/ ekr/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024