Wiedza historyczna dzięki pasożytom ze średniowiecznej latryny
Fot. Fotolia
Analiza genetyczna jaj średniowiecznych pasożytów dostarczyła nowych wiadomości na temat życia ludzi w tym okresie –informuje pismo „Proceedings of the Royal Society B”.
Pochodzące z okresu średniowiecza jaja pasożytów odkryte zostały w Lubece (Niemcy). Chodzi o pasożyty jelitowe - zarówno nicienie (Nematoda), jak i tasiemce (Cestoda). Ich jaja mają bardzo wytrzymałą otoczkę, pomimo upływu wieków znakomicie chroniącą zawarte wewnątrz DNA. Pasożyty przebywały w ludzkim ciele nawet 10 lat, a ich jaja pojawiały się wraz ze stolcem wszędzie, gdzie trafił zarażony człowiek.
Dzięki współpracy archeologów i biologów z University of Oxford łączące archeologię, parazytologię i genetykę badania nad 700-letnimi pasożytami pozwoliły rzucić nowe światło na średniowieczną dietę i poziom higieny.
Lubeka, położona nad Bałtykiem u ujścia rzeki Trave „królowa miast hanzeatyckich” była w średniowieczu jednym z najważniejszych portów. Jak wynika z badań, znalezionymi w lubeckiej toalecie tasiemcami ludzie zarażali się jedząc surowe lub na wpół surowe słodkowodne ryby. Mniej więcej w latach 1300 -1325 doszło do zmiany diety – zamiast ryb jedzono więcej wołowiny, toteż w ludzkim stolcu pojawiły się jaja innych pasożytów. Zbiegło się to w czasie z rozkwitem garbarstwa oraz działalności rzeźników w części Lubeki położonej w pobliżu rzeki. Powstające ścieki mogły ograniczyć dostępność ryb i zakłócić cykl życiowy pasożytów.
Różnorodność sekwencji DNA występujących u nicieni wskazuje, że populacja tamtejszych pasożytów była wyjątkowo różnorodna. To zrozumiałe, biorąc pod uwagę znaczenie Lubeki oraz jej łączność z innymi miastami. Drugim podobnie różnorodnym pod względem pasożytów średniowiecznym portem był angielski Bristol. Analiza DNA wskazuje na powiązania pomiędzy tymi dwoma miastami.
Autorzy badań zamierzają na podstawie analizy DNA pasożytów sporządzić „molekularną mapę archeoparazytologiczną” Europy, opisującą rozmieszczenie w przestrzeni i przemiany w czasie ludzkich populacji oraz łączność pomiędzy poszczególnymi miejscami. Uzyskane dane byłyby szczególnie pomocne w przypadku populacji, o których niewiele mówią dostępne źródła historyczne.(PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
