W sobotę w Warszawie Nadzwyczajny Kongres Humanistyki Polskiej

Nadzwyczajny Kongres Humanistyki Polskiej (NKHP) jest organizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne (PTH) i Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego "z pełną aprobatą Przewodniczących komitetów nauk humanistycznych przy wydziale pierwszym PAN" - jak napisano na stronie internetowej wydarzenia. Konferencja odbędzie się 26 stycznia w Warszawie.

"Ważnym i pilnym zadaniem Kongresu jest wywarcie nacisku na MNiSW w sprawie przygotowywanych przez nie rozporządzeń, które prowadzą do deprecjacji nauk humanistycznych" - napisano w tekście programowym.

W programie znalazły się wystąpienia profesorów: Jana Hertricha-Woleńskiego, Andrzeja Nowaka, Wojciecha Polaka i Mikołaja Sokołowskiego.

Organizatorzy spotkania wyrażają sprzeciw wobec niektórych rozwiązań zaproponowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) wprowadzanych w związku z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Ustawa obowiązuje od 1 października ub.r. jednak resort nauki stopniowo przygotowuje i publikuje kolejne rozporządzenia zawierające szczegółowe rozwiązania dotyczące reform.

Nowa ustawa zakłada m.in., że ewaluacji poddawane będą nie jak dotąd jednostki organizacyjne uczelni, ale uczelnie w poszczególnych dyscyplinach. Ustawa i nowe rozporządzenie do niej zakłada nowy podział dziedzin i dyscyplin naukowych. Będzie ich ponad dwa razy mniej, niż dotąd. Naukowcy musieli zadeklarować, jakie dyscypliny, na potrzeby oceny instytucjonalnej, reprezentują (maksymalnie dwie).

Organizatorzy mają wątpliwości co do nowego zaproponowanego przez resort nauki podziału dziedzin i dyscyplin naukowych. Ich zdaniem to klasyfikacja "nieadekwatna do nauk humanistycznych", która "zlikwidowała dyscypliny o tradycji liczącej wiele dziesiątków lat". "Proponowane rozwiązania wywołały negatywne zjawisko nakłaniania pracowników do deklarowania przynależności do dyscyplin korzystnych dla danej jednostki, a nie wedle rzeczywistych kompetencji" - zwracają uwagę organizatorzy w projekcie uchwały zamieszczonym na stronei interenetowej PTH.

Przedstawiciele NKHP zwracają też uwagę na nowe zaproponowane przez MNiSW wskaźniki kosztochłonności badań naukowych. "Drastyczne zmniejszenie współczynników kosztochłonności zagraża kontynuowaniu misji dydaktycznej i badawczej instytucji naukowych" – czytamy w projekcie uchwały.

Współczynnik kosztochłonności pomaga wyliczać, ile pieniędzy potrzeba na prowadzenie badań w jakiejś dyscyplinie nauki w stosunku do innych dyscyplin. Część środowisk humanistycznych zwracała uwagę, że nowa propozycja MNiSW zbyt nisko wycenia koszty prowadzenia badań czy studiów z zakresu nauk humanistycznych. W opublikowanych w czwartek (24 stycznia) na stronach Rządowego Centrum Legislacji (rcl.gov.pl) uwagach do projektu rozporządzenia, resort nauki zapowiedział jednak, że nastąpi korekta: zmniejszona ma być rozpiętość współczynników kosztochłonności. Wymieniono też, że podwyższony będzie współczynnik kosztochłonności prowadzenia kształcenia na studiach stacjonarnych w dyscyplinie nauki o sztuce (do 2) oraz nauki o kulturze i religii (do 1,5), a także prowadzenia badań z zakresu: archeologii (do 2,5) i historii (do 1,5) oraz nauki o kulturze i religii (do 1,5).

Organizatorzy kongresu mają też krytyczne uwagi związane z procesem ewaluacji nauki w dziedzinie nauk humanistycznych. "Kryteria cytowalności oraz miejsca publikacji nie mogą być podstawowym wyznacznikiem wartości badań naukowych" - uważają. Sprzeciwiają się też "deprecjacji i dyskryminacji badań naukowych prowadzonych w języku polskim oraz marginalizacji krajowych wydawnictw i czasopism". Domagają się umożliwienia "wyboru różnych strategii publikacyjnych".

Chodzi tu m.in. o wykaz wydawnictw, w których publikacja monografii naukowej będzie doceniana przez resort nauki. Taki wykaz resort nauki przedstawił w styczniu. Lista ta obejmuje 536 pozycji i podzielona jest na dwie części. W części za 200 punktów znalazło się 36 globalnych wydawnictw naukowych (a publikowane tam monografie z nauk humanistycznych, społecznych czy teologicznych będą mogły zdobyć nawet 300 punktów - zapowiada resort). A w części listy wydawnictw za 80 punktów znalazło się 500 wydawnictw - większość polskich.

Kongres odbędzie 26 stycznia w Auli Starego BUW. Program Kongresu oraz informacje organizacyjne zamieszczone są na stornie Polskiego Towarzystwa Historycznego www.pth.net.pl

PAP - Nauka w Polsce, Ludwika Tomala

lt/ agt/