Miedź pozbawia łososie węchu

Miedź trafia do środowiska z wielu źródeł - na przykład ze ścierających się okładzin hamulcowych (połowa miedzi trafiającej do miejskich ścieków), pestycydów, materiałów budowlanych czy zanieczyszczeń towarzyszących wydobywaniu tego cennego metalu. Jak wykazały badania Jenifer McIntyre z Washington State University (USA), obecność niewielkich ilości miedzi sprawia, że łososie nie potrafią wykryć obecności w wodzie substancji, która zwykle skłania je do nieufności i bezruchu.

McIntyre poddała młode łososie z gatunku Oncorhynchus kisutch działaniu miedzi w różnym stężeniu, a następnie umieszczała je w zbiornikach z polującymi na pierwszy gatunek łososiami Clarka (Oncorhynchus clarkii).

Łososie są wyczulone na charakterystyczny zapach substancji zwanej z niemiecka "Schreckstoff", która uwalnia się, gdy ryba dozna fizycznych obrażeń. Dzięki tej substancji pozostałe osobniki zostają ostrzeżone o niebezpieczeństwie.

Podczas eksperymentów ryby niemające kontaktu z miedzią zastygały bez ruchu pod wpływem "Schreckstoff". Nie ruszając się, były mniej narażone na wykrycie i zaatakowanie przez drapieżniki. Atak następował średnio po połowie minuty.

Natomiast przy obecności minimalnych ilości miedzi w wodzie (pięć części na miliard) ryby nie wyczuwały zagrożenia i spokojnie pływały nadal - narażając się na atak już po pięciu sekundach. W przypadku obecności miedzi w wodzie zaatakowane ryby częściej ginęły - pierwszy atak prowadził do ich schwytania w 30 proc. przypadków. W czystej, pozbawionej miedzi wodzie rybom udawało się uciec niemal w dziewięciu przypadkach na dziesięć - najprawdopodobniej dlatego, że zachowywały ostrożność. Obecność miedzi nie wydawała się natomiast wpływać na zachowanie drapieżników.

Wyniki badań mogłyby mieć wpływ na przykład na decyzję o eksploatacji złóż Pebble Mine na Alasce - tamtejsza kopalina miałaby wydobywać miliony to miedzi w pobliżu Bristol Bay, największego na świecie łowiska łososi z gatunku Oncorhynchus nerka(PAP)

pmw/ agt/