Zapach - niewidzialny kod

Ekspozycja podzielona jest na trzy części. Ukazuje ewolucję perfumiarstwa, barwne historie, anegdoty i specjalnie na potrzeby wystawy odtworzone unikalne zapachy. Pomogą one poznać historię perfumiarstwa i rolę zapachu w kontekście kulturowym i społecznym.

"Funkcja zapachu, perfum uległa wielkiej transformacji. Od czasów faraonów do końca XIX wieku zapach odgrywał rolę religijną i leczniczą, substancje aromatyczne zażywano i nacierano się nimi. Można powiedzieć, że to współczesność nadała perfumom charakter komercyjny, nastąpiło to wraz z demokratyzacją. Perfumy stały sie produktem handlowym w latach 70., kiedy to ze Stanów przybył do nas marketing. Od tego momentu to specjaliści od marketingu decydują, jakie rodzaje perfum będzie się produkować i odbierają perfumiarzom inicjatywę. Należy jednak pamiętać, że perfumy są przedmiotem kulturowym, zwierciadłem społeczeństwa, a nie tylko produktem luksusowym" - powiedziała w rozmowie z PAP Annick Le Guerer, antropolożka i filozofka, specjalistka dziejów zapachów i perfum, badaczka współpracująca z Universite de Bourgogne w Dijon.

W ramach wystawy każdy z gości będzie mógł również poczuć się jak perfumiarz testując na własnym nosie różnorodne aromaty. Przy niezwykłym stole z olejkami eterycznymi będzie można odkryć różne rodziny zapachowe: drzewne, zwierzęce, korzenne, cytrusowe, kwiatowe. Podobnie wyglądają tzw. organy, czyli warsztat pracy perfumiarza.

"Ta wystawa daje możliwość obcowania z bardzo niezwykłymi zapachami, których jest przeszło 14. Nie jest to jednak tylko i wyłącznie przygoda zmysłowa, zapach jest informacją, niewidzialnym kodem, który opowiada o nas samych, społeczeństwie o kulturach. Chciałam również zwrócić uwagę nie tylko na aromaty, ale również eksponaty przedstawione na tej wystawie, użyczone przez Katarzynę Sosenko, kolekcjonerkę przedmiotów użytkowych związanych z zapachem. Mam nadzieję, że temat wystawy okaże się ciekawy i pozwoli na nowo odkryć zmysł, jakim jest węch" - powiedziała Agnieszka Łukasik, kurator wystawy, znawczyni i pasjonatka zapachów.

Trzecim elementem wystawy jest część poświęcona zapachom miasta, w ramach której został ukazany projekt Sissel Tolaas – biochemiczkę, artystkę, „ekspertkę zapachową”. Jej prace są ekscentryczne, stymulujące dla nosa i wyobraźni, skłaniają do nowego spojrzenia na świat zapachów. Pokazywane były między innymi w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Tate Liverpool i Muzeum Narodowym w Pekinie. W Koperniku Sissel Tolaas odkryje możliwości zapachowej analizy miast i potencjał zapachów, jako formy komunikacji społecznej.

"Nos wprowadza nas w niesamowity świat zapachów. Moim zdaniem powinniśmy przewartościować to, w jaki sposób mówimy o naszym nosie, który jest niezwykłym narzędziem, które z góry wie, co się za chwilę zdarzy, zanim zobaczą nasze oczy. Wdychamy 12,7 metrów sześciennych powietrza dziennie, proszę pomyśleć ile to jest molekuł. Żyjemy w świecie, który jest dokładnie wyczyszczony, wydezynfekowany, wyperfumowany, a to wszystko dla naszej ochrony. Nie mam nic przeciwko temu, nie mam nic przeciwko pięknym perfumom, ale najpierw nauczmy się odkrywać te prawdziwe zapachy, które otaczają nas na co dzień, dopiero wtedy będziemy mogli odkryć urodę perfum. Pragnę również podkreślić, że zapach zapada nam bardziej w pamięci niż obraz" - wyjaśniła w rozmowie z PAP Sissel Tolaas.

"Zapach. Niewidzialny kod." to nowa wstawa w Centrum Nauki Kopernik, ukazująca historię perfumiarstwa i prezentująca surowce, z których komponuje się zapachy. Będzie dostępna dla zwiedzających od 21 listopada 2013 do 19 stycznia 2014. Wystawa została przygotowana przez Centrum Nauki Kopernik, Instytut Francuski w Polsce i Goethe-Institut. Przy projekcie współpracowali również Dominique Ropion, Daniela Andrier, oraz polscy specjaliści dr Władysław Brud i zespół Polleny Aromy.

PAP - Nauka w Polsce

mdn/ dki/