Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
27.08.2014 aktualizacja 27.08.2014

Szympansy też okazują empatię źrenicami

Zarówno szympansy, jak i ludzie w podobny sposób okazują empatię – mimowolnie dostosowują rozmiar swoich źrenic do źrenic innych osobników tego samego gatunku - informuje “New Scientist”.

Źrenice naszych oczu kurczą się i rozkurczają nie tylko w reakcji na światło (silne światło je zwęża, a ciemność rozszerza), ale także reagują na nowy obiekt – najpierw się kurczą, a po ułamku sekundy - rozszerzają. Rozszerzenie źrenic może być oznaką podniecenia, stresu czy podejmowania decyzji.

Jak wykazali naukowcy, ludzkie źrenice rozszerzają się gwałtowniej, gdy dana osoba wchodzi w interakcje z innym człowiekiem, którego źrenice również się rozszerzają. Jeśli natomiast źrenice drugiej osoby zwężają się, rozszerzanie jest wolniejsze. Nie wiadomo, jak stary ewolucyjnie jest ten mechanizm, prawdopodobnie wzmacniający więzi społeczne w ramach gatunku.

Mariska Kret z uniwersytetu w Amsterdamie badała zachowanie źrenic nie tylko u ludzi, ale także - po raz pierwszy – u szympansów. Zarówno szympansom, jak i ludziom pokazywano na obrazach przez 4 sekundy pary ludzkich i szympansich oczu. Naukowcy cyfrowo manipulowali obrazem, dzięki czemu po upływie jednej szóstej sekundy źrenice zaczynały się rozszerzać lub zwężać o zadaną wielkość, osiągając zamierzony rozmiar po sekundzie i pozostając nieruchome przez pozostałe 3 sekundy. Odpowiednie urządzenie monitorowało i zapisywało rozmiar źrenic obserwatora (człowieka lub szympansa).

Jak wykazali naukowcy, rozszerzanie się źrenic ludzi i szympansów rzeczywiście ulegało subtelnym zmianom zależnie od obserwowanego obrazu. Zgodnie z oczekiwaniami, widoczne na obrazie zwężanie się źrenic sprawiało, że po początkowym zwężeniu źrenice obserwatora rozszerzały się wolniej. Natomiast gdy wyświetlane źrenice się rozszerzały, źrenice obserwatora szybciej ulegały rozszerzaniu. Pod koniec czterosekundowego okresu obserwacji różnica między źrenicami obserwatorów patrzących na obrazy zwężonych i rozszerzonych źrenic wynosiła średnio 0,2 milimetra.

Podobną reakcję – choć znacznie mniej widoczną - zaobserwowano u szympansów patrzących na obrazy szympansich źrenic. Szczególnie widoczny był ten efekt u szympansic - matek, które zapewne są szczególnie empatyczne.

Natomiast ani oglądanie szympansich źrenic przez ludzi, ani ludzkich przez szympansy nie robiło na obserwatorach widocznego wrażenia.Zdaniem doktor Kret wyniki badań sugerują, że mechanizm naśladowania ruchów źrenic mógł wyewoluować u wspólnego przodka szympansów i ludzi. Jej dalsze badania mają sprawdzić, czy oglądanie oczu o rozszerzonych źrenicach zwiększa poziom zaufania osób grających w gry.(PAP)

pmw/ krf/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024