Naukowcy z UAM pomagają Sudańczykom w ochronie zabytków

Działania odbędą się w ramach współpracy naukowo-dydaktycznej, która trwa między UAM i NCAM od 2011 roku. Jej celem jest pogłębianie współpracy polskich i sudańskich naukowców w zakresie studiów nad przeszłością i ochrony dziedzictwa archeologicznego.

„Co roku polscy badacze i studenci wyjeżdżają do Sudanu, aby prowadzić prace archeologiczne oraz etnologiczne. Z drugiej strony naukowcy i pracownicy NCAM przyjeżdżają do Poznania na kursy organizowane przez UAM” – opowiada PAP dr Mariusz Drzewiecki, jeden z koordynatorów przedsięwzięcia z Instytutu Prahistorii UAM oraz Wydziału Archeologii i Turystyki Uniwersytetu Jordańskiego.

Mimo że umowa zawarta między dwiema instytucjami nie niesie ze sobą zobowiązań finansowych, to obie aktywnie wspierają realizowany program. Władze UAM pomagają redukując opłaty za pokoje w domach studenckich dla stypendystów, wspierają finansowo osoby wyjeżdżające do Sudanu i pomagają w kwestiach administracyjnych. NCAM zapewnia pomoc logistyczną dla przyjeżdżających, redukuje wszelkie opłaty związane z prowadzeniem badań, jak również zapewnia wsparcie administracyjne. Przedsięwzięcia wspierają także instytucje zewnętrzne - Polski Komitet ds. UNESCO zapewnia stypendia dla Sudańczyków przyjeżdżających do Poznania. Badania w Sudanie są finansowane także przez Narodowe Centrum Nauki i osoby prywatne.

„W ramach porozumienia do tej pory wyjechało łącznie około 50 osób, zarówno Polaków do Sudanu, jak i Sudańczyków do Polski. Dla większości z nich była to pierwsza wizyta w kraju partnerskim" – opowiada dr Drzewiecki. "Rozmawiając z Polakami, którzy wyjechali, można dojść do wniosku, że wspomnienia z pobytu w Afryce zajmują ważne miejsce w ich pamięci. Wielu z nich kontynuuje swoje prace w Sudanie lub nad tematami, które w czasie swojego wyjazdu podjęli. Dla Sudańczyków wyjazdy te stanowią ważny punkt w karierze naukowej, a niektórzy z nich już wykorzystują praktycznie informacje pozyskane w czasie kursów” – dodaje archeolog.

Już teraz naukowcy mogą pochwalić się szeregiem osiągnięć, które umożliwiło podpisanie umowy – zorganizowano kilka ekspedycji badawczych do Sudanu, w których uczestniczyli studenci i pracownicy naukowi UAM. Na podstawie materiałów pozyskanych w czasie prac terenowych powstało ponad 20 artykułów naukowych, z czego dziewięć opublikowano w czasopismach anglojęzycznych. Badacze postawili również na upowszechnianie wiedzy – napisali 14 artykułów popularnonaukowych wydanych w ogólnodostępnych, polskich czasopismach. Ponadto siedmioro studentów napisało prace licencjackie, magisterskie i doktorskie - część z nich jest dostępna na stronie internetowej programu.

„Istotną częścią programu są szkolenia dla pracowników NCAM z zakresu teorii i metod badań krajobrazu w archeologii oraz zarządzania dziedzictwem. Obecnie Sudańczycy przygotowują się do wprowadzenia komputerowej bazy danych stanowisk archeologicznych, co było jednym z podstawowych elementów nauczania w czasie kursów” – mówi dr Drzewiecki.

Uczestnikami styczniowych warsztatów będą sudańscy naukowcy i pracownicy instytucji zajmujących się ochroną oraz zarządzaniem dziedzictwem archeologicznym. W czasie 5-dniowych praktyk zapoznają się z teoriami i praktyką badań krajobrazu w archeologii. Będą także pracowali na oprogramowaniu komputerowym służącym do tworzenia przestrzennych baz danych (GIS). Wiedzę tę będą mogli następnie wykorzystywać dla lepszej ochrony zabytków w swoim kraju.

Po zakończeniu warsztatów Polacy przystąpią do kolejnego sezonu badań ratowniczych w rejonie miejscowości Jawgul na obszarze III Katarakty Nilu (o badaniach w 2013 roku pisaliśmy w serwisie). Teren ten za kilka lat zostanie zalany w wyniku budowy hydroelektrowni. Obszar, na którym będą działali poznaniacy, jest niezwykle bogaty w zabytki archeologiczne - znajduje się tam osada z czasów średniowiecza z bardzo dobrze zachowanymi wieżami mieszkalnymi, ruinami kościoła oraz cmentarzyskiem. W Jawgul znajduje się również zamek wzniesiony w XIX wieku z wieżami zachowanymi do 8 metrów wysokości, opuszczone szkoły koraniczne, a także meczet, który nadal jest użytkowany. Zdaniem naukowców Jawgul jest idealnym miejscem do prowadzenia zarówno badań archeologicznych, jak i etnologicznych.

PAP - Nauka w Polsce

szz/ mrt/