Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
19.01.2016 aktualizacja 19.01.2016

Rekordowe rośliny - sekwoja większa niż wieloryb, storczyk droższy niż dom

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Sosna może przeżyć nawet 5 tys. lat, przy największej na świecie sekwoi wieloryb wyglądałby jak karzełek, a najdroższe egzemplarze kwiatów kosztować mogą majątek. O tym, jak fascynujące mogą być rośliny, opowiadała dr Danuta Solecka z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

"Rośliny wcale nie są nudne. Potrafią być naprawdę fascynujące" - przekonywała dr Solecka z Instytutu Biologii Eksperymentalnej i Biotechnologii Roślin WB UW podczas Nocy Biologów.

Opowiadała o zadziwiających możliwościach roślin. Przypomniała, że najstarsze sosny żyją nawet kilka tysięcy lat. Ale to nie koniec możliwości roślin, jeśli chodzi o długowieczność. Np. w stanie Utah w USA jest tzw. drżący gigant - las połączonych ze sobą, genetycznie identycznych drzew - osik. Jak podała Solecka, "drżący gigant" zajmuje 43 hektary, waży 6,5 tys. ton i prawdopodobnie ma 10 tys. lat.

Rekordzistą wśród roślin jest też Lomatia tasmantica. "To niepozorny triploid - rozmnażający się przez odłogi, a nie przez nasiona - który żyje ok. 44 tys. lat w jednym miejscu na Tasmanii".

Dr Solecka opowiedziała też o wolemii szlachetnej. Gatunek ten ma już 200 mln lat. "W 1994 odkryto kilkadziesiąt egzemplarzy tej rośliny, pobrano z niej próbki i już teraz możemy kupić w kwiaciarni bardzo pradawny gatunek - (...) który był na Ziemi w czasach dinozaurów" - powiedziała biolog.

Rośliny zadziwiać mogą nie tylko zdolnością do długiego życia, ale i rozmiarami. "Zawsze mówimy o płetwalu błękitnym jako o największym zwierzęciu na Ziemi. Ale powiedzmy sobie szczerze - to jest karzełek w porównaniu z Generałem Shermanem - sekwoją olbrzymią a więc mamutowcem olbrzymim. Owa sekwoja jest 6 razy większa od płetwala" - unaoczniła badaczka. Opowiedziała, że masa drewna z pnia tej sekwoi "jest porównywalna z masą drewna, jaką uzyskuje się z 2 ha stuletniego lasu sosnowego".

Dla przeciwwagi biolog podała też przykład jednego z najmniejszych znanych drzewek. Po 150 latach ma ono 10 cm i waży 17 g. "Ale rośnie i jest żywe" - zaznaczyła Solecka.

Wśród najmniejszych roślin kwiatowych jest Wolffia angusta. Wytwarza ona liście, kwiaty, nasiona, a ma zaledwie 0,6 mm. "W Polsce występuje jej >>gigantyczna<< krewniaczka, która osiąga nawet 1,5 mm" - skomentowała biolog.

Dla kontrastu największy kwiat na Ziemi wytwarza raflezja. Kwiat ten może nawet mieć średnicę 1 m i ważyć 10 kg. "Osobiście nie chciałabym dostać takiego kwiatu. Co prawda ma on piękny czerwony kolor, ale kolor ten ma przypominać mięso. Podobnie jak i zapach. A jest to zapach mięsa, które już dość długo leżało, bo kwiat jest zapylany przez muchy" - opowiedziała dr Solecka.

Z kolei jeden z najokazalszych kwiatostanów miewa Puja Raimondiego, której dalekim "kuzynem" jest ananas. Kwiatostan tej rośliny może osiągnąć nawet 9 m. Może mieć wtedy 3 tys. pojedynczych kwiatów i 6 mln nasion. "Taka roślina czasem rośnie nawet 100 lat zanim zakwitnie, a po zakwitnięciu - zwykle obumiera" - powiedziała badaczka.

Jeśli chodzi o owoce, to rekordzistą - jeśli chodzi o znaleziony w naturze owoc - był owoc drzewa bochenkowego, który ważył 35 kg i mierzył ok. metra. To jednak nic w porównaniu z owocami, w których hodowlę zaangażowany jest człowiek. Udało się już np. wyhodować dynię, która ważyła ponad 820 kg, arbuza ważącego ponad 120 kg, kabaczka o masie ponad 65 kg albo ziemniaka, który ważył ponad 11 kg.

Biolog mówiła też o najdroższych roślinach. W 1774 r. za cebulkę hiacynta Król Wielkiej Brytanii zapłacono 100 funtów. Dziś byłaby to równowartość ok. 200 tys. dolarów.

Z kolei za jeden egzemplarz storczyka, zapłacono przed stu laty 1000 funtów. "To była cena, za którą można było sobie wtedy kupić dom w porządnej dzielnicy Londynu" - opowiedziała biolog. Tak wygórowana cena zapewne związana była z doniczką rośliny. Storczyk ten rósł w czaszce martwego człowieka.

Solecka wspomniała też o szafranie - niezwykle cennej przyprawie. "Aby powstał 1 kg szafranu trzeba czasem 200 tys. znamion słupka. Zbiera się je w określone dni, w określonym stadium dojrzałości, najczęściej rano, zanim spadnie rosa" - przedstawiła naukowiec z UW. Teraz kilogram szafranu kosztuje ok. 5 tys. zł. Ale dawniej - kiedy szafranu się jeszcze nie uprawiało a jedynie szukało dzikich roślin - ceny w złocie były naprawdę zawrotne.

Z drogocennymi materiałami kojarzyć się mogą nasiona chleba świętojańskiego zwanego też szarańczynem. "Roślina jest bardzo pedantyczna. Wszystkie jej nasiona mają masę 0,2 g. Stąd używane były jako odważniki" - powiedziała Solecka. Zaznaczyła, że nasiona tej rośliny nazywano karatami. Stąd też wzięła się nazwa jednostki stosowanej do dziś przez jubilerów.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024