Nauka dla Społeczeństwa

20.04.2024
PL EN
05.09.2017 aktualizacja 05.09.2017

Złoty sezon w Novae - polskie wykopaliska w Bułgarii

Bryłka złotego kruszcu, fot. M. Lemke Bryłka złotego kruszcu, fot. M. Lemke

Dużą bryłkę złotego kruszcu oraz złoty kolczyk odkryli warszawscy archeolodzy w czasie wykopalisk w rzymskim obozie legionowym sprzed ok. 2 tys. lat w Novae (Bułgaria). Zabytki znajdowały się w luksusowym domu oficera armii rzymskiej.

"W tym roku natrafiliśmy na więcej złota niż przez ostatnie 60 lat wykopalisk" - powiedział PAP kierownik wykopalisk prof. Piotr Dyczek z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW.

Pierwszym znaleziskiem była pokaźna bryłka złotego kruszcu. Prof. Dyczek uważa, że jej wartość można szacować na dwumiesięczny żołd legionisty. "Zatem była to dość pokaźna suma" - dodaje.

Po kilku dniach w czasie sierpniowych badań archeolodzy wykopali kolejny złoty zabytek. Tym razem był to kolczyk w kształcie krzyża.

"Nie tylko w twierdzach legionowych, ale generalnie na antycznych stanowiskach bardzo rzadko odkrywa się przedmioty ze złota. W Novae dotychczas było podobnie" - stwierdził prof. Dyczek.

Obu znalezisk dokonano wewnątrz pozostałości po luksusowym domu centuriona, czyli oficera armii rzymskiej. Budowla okazała się bardzo bogata w różnego rodzaju znaleziska. W tym roku badacze odkryli również kilka pozłacanych ozdób i fragment rzeźby - torsu przedstawiającego mężczyznę.

"Wzorowany jest na greckim modelu ikonograficznym. Jest dla nas bardzo interesujący z tego względu, że podobnego dotąd w Novae nie odkryto" - zaznacza prof. Dyczek.

Wśród istotnych odkryć naukowiec wskazuje też nieuszkodzoną figurkę tańczącego Erosa - do naszych czasów zachowała się w doskonałym stanie.

"Jej artystyczna i techniczna jakość jest niezwykła, podobnie jak poza. Dotychczas odkrywane przez nas Erosy przedstawiono statycznie" - dodaje kierownik badań.

Dzięki tegorocznym badaniom archeolodzy poznali rozplanowanie domu centuriona. Okazało się, że w jego skład wchodziła duża łaźnia - do dziś w dobrym stanie zachowały się grube podłogi z zaprawy hydraulicznej (a więc odpornej na działanie wody). Zachował się też częściowo system ogrzewania ścian i podłóg (hypokaustum).

"Jest to całkowita niespodzianka. Czasem zdarzało się, że w domach centurionów znajdowały się systemy łaziebne, ale były to raczej skromne łazienki, a nie cały kompleks" - skomentował prof. Dyczek.

Novae było obozem legionowym wybudowanym w I w. n.e. przez rzymski legion, jako stała baza I Legionu Italskiego na limesie (granicy cesarstwa) dolnodunajskim w prowincji Mesia Inferior. W 69 r. postanowiono umocnić granicę cesarstwa, ponieważ obawiano się sąsiadującej z nią Dacją. Dlatego wtedy przeniesiono nad Dunaj świeżo sformowany legion, który tworzyli tylko mieszkańcy Italii - I Legion Italski stacjonował w Novae do poł. V w.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

szz/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024