Białko MafB chroni nerki

Ogniskowe segmentalne stwardnienie kłębuszków nerkowych (FSGS) jest częstą przyczyną zespołu nerczycowego opornego na steroidy - choroby nerek, której towarzyszy znaczna utrata białka w moczu i która może przerodzić się w schyłkową niewydolność nerek. Naukowcy z University of Tsukuba odkryli nową ochronną rolę białka MafB w FSGS.

Kłębuszki nerkowe są jednostkami filtrującymi krew w nerkach. Dzięki nim z moczem wydalana jest tylko zawarta we krwi woda oraz małe cząsteczki (ale nie większe cząsteczki, takie jak białka). W utrzymaniu tej bariery filtracyjnej kluczową rolę odgrywają wyspecjalizowane komórki, zwane podocytami.

FSGS to choroba, która atakuje właśnie podocyty i powoduje upośledzenie czynności kłębuszków, które może doprowadzić do schyłkowej niewydolności nerek. Białko MafB jest ważne dla rozwoju podocytów.

„Ogniskowe segmentalne stwardnienie kłębuszków nerkowych jest jedną z najczęstszych przyczyn zespołu nerczycowego u dorosłych” – powiedział uczestniczący w badaniach prof. Satoru Takahashi. „Wyzwanie, jakie stanowi ta choroba, polega na tym, że jest ona często oporna na sterydy, które są konwencjonalnym sposobem leczenia zespołu nerczycowego. Chcieliśmy zbadać potencjalną rolę MafB w rozwoju i terapii ogniskowego segmentalnego stwardnienia kłębuszków nerkowych”.

Aby osiągnąć swój cel, naukowcy najpierw pobrali biopsyjne próbki nerek pacjentów z FSGS i stwierdzili, że ilość MafB w podocytach była znacznie zmniejszona - co sugeruje, że MafB odgrywa rolę w rozwoju FSGS. Aby zrozumieć mechanizm molekularny działania MafB w nerkach, przeprowadzono badania na modelu mysim, w którym ekspresja MafB w podocytach została zaburzona. Jak się okazało, u tych myszy rozwinął się zespół nerczycowy i FSGS. Badając ekspresję prawie 40 000 genów za pomocą sekwencjonowania RNA, naukowcy odkryli, że myszy z niedoborem MafB wytwarzały zmniejszone ilości innych białek, o których wiadomo, że są ważne dla funkcji podocytów. Udało się odkryć krytyczny szlak przekazywania sygnałów molekularnych, który zapewnia właściwe funkcjonowanie podocytów i bariery kłębuszkowej.

Aby się przekonać, czy MafB może być stosowane jako nowa opcja terapeutyczna dla FSGS, badacze podali adriamycynę - czynnik powodujący FSGS - myszom, które dzięki modyfikacjom genetycznym wytwarzały w podocytach znacznie więcej MafB, niż normalne myszy.

U myszy z nadprodukcją MafB uszkodzenie nerek i zespół nerczycowy były mniej nasilone, co sugeruje ochronną rolę MafB w FSGS. Następnie naukowcy zastosowali pochodną witaminy A: kwas all-trans retinowy (atRA), o którym wiadomo, że zwiększa ekspresję MafB. Kiedy wstrzyknęli atRA niemodyfikowanym genetycznie myszom leczonym adriamycyną, stwierdzili normalny poziom MafB w podocytach i znacznie zmniejszony zakres FSGS. Aby dodatkowo wykazać, że atRA zapobiega FSGS działając na MafB, naukowcy dowiedli, że atRA nie hamuje FSGS u myszy pozbawionych MafB.

„Te uderzające wyniki pokazują, że MafB odgrywa centralną rolę w patogenezie ogniskowego segmentalnego stwardnienia kłębuszków nerkowych” - podkreślił prof. Takahashi. „Nasze odkrycia dostarczają nowych informacji na temat potencjalnego nowego celu terapeutycznego dla tej choroby”.(PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/