Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
26.06.2020 aktualizacja 26.06.2020

Klasy społeczne powstają wskutek porównywania się z innymi

Fot. Fotolia Fot. Fotolia

Zazdrość, będąca konsekwencją porównywania się z innymi, zmienia zachowanie człowieka w sposób, którego dalszą konsekwencją jest tworzenie podziałów społecznych – wykazał na bazie teorii gier fizyk z Uniwersytetu Goethego we Frankfurcie.

Prof. Claudius Gros z Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Goethego w Niemczech wykorzystał metodę teorii gier, aby sprawdzić, czy w modelu społecznym, w którym wszyscy mają początkowo równe szanse, mogą zaistnieć podziały na klasy.

Badacz założył, że uczestnicy jego gry będą musieli rywalizować o ograniczone zasoby, jak praca, kontakty społeczne i status (tak jak w prawdziwym życiu), ale będą zaczynali z pozycji gwarantującej takie same zdolności i możliwości. Fizyk wykluczył tym samym czynniki powszechnie uważane za cementujące podziały między ludźmi – pochodzenie i wykształcenie.

„Chciałem sprawdzić, czy różnice społeczne mogą wystąpić samoistnie w sytuacji, gdy nikt nie jest na wstępie uprzywilejowany” – wyjaśnia prof. Gros.

Oczywiście samo założenie o istnieniu ograniczonych zasobów, o które należy konkurować, pociąga za sobą pojawienie się nierówności społecznych – w tym samym momencie, w którym ktoś zdobędzie np. najlepszą pracę – ale nie społecznych podziałów.

Symulacja pokazała tymczasem, że pomimo początkowej homogeniczności społeczeństwo podzieliło się ostatecznie na dwie klasy, a źródłem tego podziału były zmienione strategie postępowania uczestników, będące konsekwencją porównywania się z innymi i narastającego w związku z tym uczucia zazdrości.

Sam fakt przynależności do klasy wyższej lub niższej był natomiast kwestią przypadku – efektem dynamiki konkurencji i wielu zbiegów okoliczności.

„Wgląd uzyskany dzięki tej teoretycznej grze może mieć zasadnicze znaczenie. Nawet idealne społeczeństwo nie może pozostać stabilne przez długi czas. To sprawia, że dążenie do społeczeństwa komunistycznego wydaje się być nierealistyczne” – stwierdza autor badania.

O szczegółach projektu można przeczytać pod adresem: https://doi.org/10.1098/rsos.200411. (PAP)

ooo/ zan/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024