Stany zapalne jelit podwajają ryzyko otępienia

Chociaż przyczyny nieswoistego zapalenia jelit (IBD) nie są jasne, coraz więcej dowodów sugeruje, że komunikacja między jelitami, zamieszkującymi je bakteriami (mikrobiomem) - a ośrodkowym układem nerwowym, zwanym "osią jelitowo-mózgową" ma wpływ na różne aspekty zdrowia i choroby. Prawdopodobnie osłabiona odpowiedź immunologiczna prowadzi do zmian w mikrobiomie jelitowym.

Niedawno opublikowane badania sugerują, że IBD może odgrywać rolę w rozwoju choroby Parkinsona, która też jest zaburzeniem neurodegeneracyjnym. Nie było jednak jasne, czy IBD może być również związane ze zwiększonym ryzykiem demencji.

Naukowcy wykorzystali dane dotyczące zarejestrowanych w tajwańskim programie ubezpieczenia zdrowotnego 1742 osób w wieku 45 i więcej lat, u których zdiagnozowano w latach 1998–2011 wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub chorobę Leśniowskiego-Crohna. Powstały w roku 1995 program ubezpieczenia zdrowotnego jest obowiązkowy dla wszystkich mieszkańców Tajwanu.

Zdolności poznawcze tych osób obserwowane były przez16 lat po zdiagnozowaniu IBD i były porównane ze stanem 17 420 osób, które zostały dopasowane pod względem płci, wieku, dostępu do opieki zdrowotnej, dochodów i podstawowych chorób, ale które nie miały IBD.

W okresie monitorowania demencja (w tym choroba Alzheimera) rozwinęła się u 5,5 proc. osób z IBD, a tylko u 1,5 proc. osób bez IBD. Ponadto u osób z IBD otępienie diagnozowano średnio o 7 lat wcześniej (76 lat) niż u osób bez IBD (83 lata).

Po uwzględnieniu potencjalnie obciążających czynników, w tym wieku i chorób podstawowych, u osób z IBD prawdopodobieństwo wystąpienia demencji było ponad dwukrotnie większe, niż u osób bez tej choroby.

Ryzyko choroby Alzheimera było największe spośród wszystkich odmian demencji: osoby z IBD były sześciokrotnie bardziej podatne na jej rozwój, niż osoby bez IBD.

Ryzyko otępienia wydawało się mieć związek ze zwiększonym czasem trwania IBD, natomiast płeć ani rodzaj stanu zapalnego jelit nie miały wpływu na wyniki.

Ze względu na rodzaj badania (badanie obserwacyjne) nie dało się ustalić związku przyczynowo- skutkowego. Badacze nie byli też w stanie zebrać informacji na temat czynników stylu życia potencjalnie wpływających na ryzyko demencji - takich jak dieta i ćwiczenia, ani ocenić wpływu przepisanych leków przeciwzapalnych. Natomiast wcześniej publikowane badania wskazują, że przewlekłe stany zapalne i niewłaściwy mikrobiom jelitowy mogą potencjalnie pogarszać funkcje poznawcze.

Jak podsumowują autorzy, pacjenci z IBD mogliby prawdopodobnie spowolnić pogorszenie funkcji poznawczych i poprawić jakość życia dzięki edukacji oraz zwiększonej czujności klinicznej. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/