Zawalił się radioteleskop w Obserwatorium Arecibo

Katastrofę potwierdził komunikat amerykańskiej National Science Foundation zamieszczony na twitterowym profilu tej fundacji.

Katastrofa nastąpiła o godzinie 6:55 lokalnego czasu (godz. 12:55 polskiego czasu) we wtorek 1 grudnia. Uszkodzeniu uległa jedna z wież podtrzymujących konstrukcję (południowo-zachodnia), w efekcie czego ważąca 900 ton platforma spadła na 305-metrową czaszę teleskopu. Na skutek upadku uszkodziły się też dwie kolejne wieże i okoliczne budynki obserwatorium.

Wcześniej w sierpniu 2020 r. urwał się jeden z kabli podtrzymujących metalową platformę i spadając uszkodził panele w czaszy radioteleskopu na długości około 30 metrów. Oceniono wtedy szkody i zastanawiano się nad możliwościami naprawy, ale 6 listopada urwał się kolejny kabel. W drugiej połowie listopada amerykańska agencja National Science Foundation, do której należy Obserwatorium Arecibo, ogłosiła decyzję o zakończeniu pracy teleskopu.

Radioteleskop Arecibo służył astronomii i badaniom kosmosu przez 57 lat. Pierwsze obserwacje wykonał w 1963 roku. W 1968 roku uzyskano nim dowód na istnienie gwiazd neutronowych. Często był wykorzystywany w radarowych badaniach Układu Słonecznego. Co więcej, to właśnie tym radioteleskopem polski astronom Aleksander Wolszczan odkrył pierwszy pozasłoneczny układ planetarny. Instrument służył też do wielu innych badań astronomicznych, a nawet wysłano nim wiadomość do potencjalnych cywilizacji pozaziemskich.

305-metrowy radioteleskop był przez wiele lat największym pojedynczym instrumentem tego rodzaju na świecie. W 2016 roku prześcignął go chiński radioteleskop FAST o średnicy 500 metrów.

Radioteleskop Arecibo zagościł też w kulturze. M.in. wystąpił w filmach fabularnych „Kontakt” z 1997 roku, „Gatunek” z 1995 roku, a także w jednym z filmów z serii o agencie Jamesie Bondzie („GoldenEye z 1995 r.), a także w jednym z odcinków serialu „Z Archiwum X”. (PAP)

cza/ ekr/