Różnica w ciśnieniu krwi pomiędzy ramionami związana z większym ryzykiem zgonu

Międzynarodowy zespół INTERPRESS-IPD, kierowany przez naukowców z University of Exeter, przeprowadził metaanalizę wszystkich dostępnych badań, a następnie połączył dane z 24 globalnych badań. Dzięki temu powstała baza danych obejmująca prawie 54 tys. dorosłych osób z Europy, Stanów Zjednoczonych, Afryki i Azji, w przypadku których dostępne były odczyty ciśnienia krwi dla obu ramion. Zespół przeanalizował dane dotyczące różnicy ciśnień między ramionami i śledził liczbę zgonów, zawałów serca i udarów mózgu, które miały miejsce w badanej kohorcie w ciągu 10 lat.

Badanie, finansowane przez National Institute for Health Research (NIHR) jest pierwszym, w którym stwierdzono, że im większa różnica ciśnienia krwi między ramionami, tym większe dodatkowe ryzyko zdrowotne dla pacjenta.

Obecnie międzynarodowe wytyczne zalecają lekarzom mierzenie ciśnienia krwi w obu ramionach podczas oceny ryzyka sercowo-naczyniowego - jednak jest to powszechnie ignorowane. Nowe badanie określa nową górną granicę „normy” dla różnicy ciśnienia krwi między ramionami, która jest znacznie niższa niż obecne wytyczne. Badania mogą doprowadzić do zmiany międzynarodowych wytycznych dotyczących nadciśnienia, co oznacza, że można będzie zidentyfikować więcej pacjentów z grupy ryzyka i zastosować potencjalnie ratujące życie leczenie.

Główny autor i lekarz rodzinny, dr Chris Clark z University of Exeter Medical School, powiedział: „Sprawdzanie jednej ręki, a potem drugiej za pomocą rutynowo używanego ciśnieniomierza jest tanie i można je przeprowadzić w dowolnym miejscu opieki zdrowotnej, bez konieczności użycia dodatkowych lub drogich urządzeń. Chociaż międzynarodowe wytyczne obecnie zalecają, aby to robić, dzieje się to w najlepszym przypadku tylko w połowie przypadków, zwykle z powodu ograniczeń czasowych. Nasze badania pokazują, że niewielki dodatkowy czas potrzebny na pomiary obu ramion może ostatecznie uratować życie”.

„Od dawna wiemy, że różnica w ciśnieniu krwi między dwoma ramionami jest powiązana z gorszymi wynikami zdrowotnymi. Duża liczba osób biorących udział w badaniu INTERPRESS-IPD pomaga nam to lepiej zrozumieć.

Mówi nam, że im większa różnica w ciśnieniu krwi pomiędzy ramionami, tym większe ryzyko sercowo-naczyniowe, więc naprawdę ważne jest, aby mierzyć oba ramiona. Pacjenci, którzy wymagają kontroli ciśnienia krwi, powinni teraz oczekiwać, że zostanie sprawdzone w obu ramionach co najmniej raz".

Ciśnienie krwi rośnie i spada cyklicznie z każdym uderzeniem serca. Jest mierzone w milimetrach słupa rtęci (mmHg), a odczyt jest zawsze podawany jako dwie liczby: górny (skurczowy) odczyt reprezentuje maksymalne ciśnienie krwi, a dolny (rozkurczowy) to minimalne ciśnienie krwi. Wysokie skurczowe ciśnienie krwi wskazuje na nadciśnienie. Nadciśnienie dotyczy jednej trzeciej dorosłej populacji i jest jedną z głównych przyczyn zawałów serca, udarów mózgu i zgonów, którym można zapobiec. Znacząca różnica między pomiarami skurczowego ciśnienia krwi w obu ramionach może wskazywać na zwężenie lub usztywnienie tętnic, które może wpływać na przepływ krwi. Te zmiany tętnicze są uznawane za marker ryzyka wystąpienia kolejnego zawału serca, udaru mózgu lub przedwczesnej śmierci i należy je zbadać pod kątem leczenia.

Naukowcy doszli do wniosku, że różnica każdego mmHg stwierdzona między dwoma ramionami zwiększała przewidywane 10-letnie ryzyko wystąpienia dławicy piersiowej, zawału serca lub udaru mózgu o jeden procent.

Obecnie zarówno wytyczne brytyjskie, jak i europejskie uznają różnicę skurczową między dwoma ramionami wynoszącą 15 mmHg lub więcej jako wartość progową wskazującą na dodatkowe ryzyko sercowo-naczyniowe. Nowe badanie wykazało, że już niższy próg 10 mmHg wyraźnie wskazuje na dodatkowe ryzyko, co oznaczałoby, że znacznie więcej osób powinno zostać poddanych leczeniu, jeśli występuje taka różnica między ramionami.

Różnica między ramionami większa niż 10 mmHg występuje u 11 proc. osób z nadciśnieniem - które samo w sobie jest znanym zagrożeniem dla zdrowia – i u czterech proc. populacji ogólnej. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/