Nauka dla Społeczeństwa

29.03.2024
PL EN
07.03.2021 aktualizacja 07.03.2021

„Asystent kierowcy” - najpierw badania na modelach

Źródło: "Mechanical Systems and Signal Processing" Źródło: "Mechanical Systems and Signal Processing"

Komputerowe symulacje „asystentów kierowcy”, czyli systemów, które automatycznie przeprowadzą manewr zmiany pasa ruchu pojazdu aby zapobiec kolizji, to niezbędne kroki na drodze do wdrożeń w przyszłych samochodach autonomicznych.

Choć z reguły systemy sterowania są odporne na błędy sygnałów, to w ekstremalnych warunkach, przy dużej prędkości i śliskiej nawierzchni mogą być niestabilne.

Badania wypadków drogowych wykazały, że wielu kierowców w sytuacjach krytycznych nie potrafi prawidłowo wybrać, a następnie skutecznie zrealizować właściwego manewru obronnego. To niezdecydowanie lub brak doświadczenia może prowadzić do kolizji, gdy na drodze nagle pojawia się przeszkoda.

„Zwykle kierowcy poprzestają na hamowaniu, co nie wystarcza, aby uniknąć zderzenia. Jedynym skutecznym rozwiązaniem jest odpowiednio przeprowadzony manewr zmiany pasa ruchu zapobiegający kolizji. Wymaga to jednak szczególnych umiejętności kierowcy i jest też stosunkowo rzadko spotykane” - tłumaczy dr hab. inż. Mirosław Gidlewski z Instytutu Pojazdów i Transportu Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie.

Badania nad automatycznym omijaniem przeszkód przez samochody ciężarowe naukowiec prowadzi od kilku lat – wspólnie z dr. hab. inż. Jerzym Jackowskim i dr. hab. inż. Dariuszem Żardeckim z WAT oraz Leszkiem Jemiołem z Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu.

„Systemy asystenckie uruchamiane są samoczynnie i zastępują kierowcę w wyborze oraz w realizacji skutecznego, a przynajmniej najbardziej korzystnego w zaistniałej sytuacji manewru obronnego”- wyjaśnia dr hab. inż. Gidlewski.

W wyniku prac zespołu powstał wirtualny model takiego systemu oparty na teorii układów sterowania automatycznego. System aktywizuje się w chwili, gdy na pasie ruchu pojazdu pojawi się nagle przeszkoda, a odległość jest zbyt mała, aby można było zatrzymać samochód; jednocześnie - istnieją warunki do jej ominięcia i uniknięcia kolizji. Dalsze badania obejmują symulacje komputerowe działania różnych układów niezbędnych do opracowania prototypu takiego systemu.

Najnowsza publikacja zespołu badawczego jest analizą „odporności” układu sterowania na zakłócenia i błędy sygnałów z czujników i detektorów. Badania symulacyjne przeprowadzono na modelu samochodu ciężarowego – nieprzypadkowo. Przy małym załadunku auto ciężarowe może cechować się nadsterownością, wówczas przy pokonywaniu zakrętu tył pojazdu „ucieka” na zewnątrz, a przód zjeżdża do wnętrza zakrętu.

Algorytmy sterowania okazały się mało wrażliwe na błędy sygnałów w modelu odzwierciedlającym zwykłe sytuacje drogowe. Stwierdzono jednak, iż w ekstremalnie trudnych warunkach – gdy kumulują się błędy pomiarowe, pojazd jest nadsterowny, a do tego dochodzi śliska nawierzchnia jezdni i znaczna prędkość – sterowanie automatyczne może być niestabilne.

Naukowcy przyznają, że problematyka automatyzacji omijania przeszkody to wielowątkowy problem badawczy. Otwarte pozostają ważne pytania dotyczące techniki rozpoznawania przeszkód lub ewentualnego wyboru „mniejszego zła” gdy sąsiedni pas jezdni jest też zajęty. Wiele kwestii wymaga rozwiązania, zanim systemy te będą wdrażane w samochodach w pełni autonomicznych.

Artykuł „Sensitivity of a vehicle lane change control system to disturbances and measurement signal errors – Modeling and numerical investigations” ukazał się 15 stycznia 2021 r. w czasopiśmie „Mechanical Systems and Signal Processing”:

PAP – Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk

kol/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024