Eksperci o roli sojuszu nauki i biznesu w rozwoju technologii medycznych w Polsce

Webinanium „Rola sojuszu nauki i biznesu w rozwoju technologii medycznych w Polsce", poświęcone współpracy między przedstawicielami medycyny, inżynierii i biznesu, odbyło się w formie wideokonferencji.

"Nauka stała się również działem gospodarki" - podkreślił gospodarz spotkania, dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego i doradca prezesa Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego. Fundacja ta, prowadząca konkurs „Teraz Polska”, zorganizowała spotkanie. "Dzięki odkryciom naukowym, ich upowszechnieniu, tworzymy dochód narodowy, tworzymy również miejsca pracy. Nauka jest dzisiaj światem ogromnie dobrze zorganizowanym; mającym liczne reprezentacje instytucjonalne. Rozwój nauki to w dużej mierze jest rozwój tej kanwy instytucjonalnej, formy organizacji świata nauki" - dodał dr Górski.

Uczestnicy webinarium na podstawie własnych doświadczeń opowiadali o wyzwaniach i możliwościach obecnych na styku nauki i biznesu. Dyskutowali m.in. o tym, czy dostęp do środków publicznych jest wystarczający i jak prywatne oraz państwowe instytucje sobie radzą z ich wykorzystaniem. Rozmawiali również o łączeniu inicjatyw prywatnych z badaniami i innymi działaniami publicznymi, o różnicach w podejściu do pieniędzy w Polsce i za granicą, o kreatywności, która według uczestników wyróżnia Polaków, o tym czy warto kształcić w zakresie biznesu specjalistów z innych dziedzin, czy raczej postawić na specjalizację i współpracę wąsko wyspecjalizowanych fachowców. Dr Górski zauważył, że "dziś wiedza medyczna często nie wystarcza, by osiągnąć duży sukces. Potrzebna jest jeszcze do tego wiedza technologiczna czy techniczna".

Sukces wymaga współpracy specjalistów z różnych dziedzin - potwierdził dr hab. n. med. Piotr Suwalski, kierujący Kliniką Kardiochirurgii CSK MSWiA. Jak mówił, obecnie nie da się wdrożyć nawet najmniejszej technologii bez współdziałania zespołów lekarzy, a także specjalistów z innych dziedzin, np. prowadzących badania na zwierzętach czy pracujących w certyfikowanych laboratoriach. Ważna jest również "silna administracja szpitala, silne wsparcie działów nauki, które potrafią prowadzić na co dzień dialog z biznesem czy ewentualnym sponsorem" - mówił. Dodał, że włączenie do projektu specjalistów z różnych dziedzin pozwala odciążyć zespół medyczny, który dzięki temu może się skupić i "rozwijać treść wdrożenia".

Piotr Suwalski jest prezesem International Society for Minimally Invasive Cardiothoracic Surgery i uznanym na świecie promotorem kardiochirurgii małoinwazyjnej. W 2013 roku jego zespół uzyskał godło „Teraz Polska” właśnie za projekt z dziedziny kardiochirurgii małoinwazyjnej. Znany jest też z tego, że jako pierwszy w Polsce przeprowadził operację wielonaczyniowej choroby wieńcowej serca z pomocą robota da Vinci.

Prof. Suwalski opowiedział też m.in. o tym, jak jego grupa wprowadzała operacje torakoskopowe, również z użyciem specjalnych gogli. Ekspert wspominał, że na początku niektórzy postrzegali nowy wynalazek jak pewnego rodzaju „zabawkę”, ale różnica dla lekarzy i pacjentów okazała się kolosalna. Po operacjach pozostawało tylko kilka małych blizn. Zwrócił jednocześnie uwagę na nowe medyczne roboty, które już pojawiają się na horyzoncie i na to, że bez nowoczesnej technologii medycyna nie może się rozwijać.

Suwalski podkreślał też znaczenie edukacji młodych lekarzy czy naukowców w zakresie podstaw biznesu. "Ilu młodych ludzi, którzy często mają znakomite pomysły - wie, jakie są etapy wdrożenia, komercjalizacji... Tej wiedzy wciąż nie ma. Tu jest wielkie pole do działania na niższym poziomie" - mówił. - "Nawet jeśli młodzi ludzie nie mieliby osiągnąć poziomu menadżerskiego - to powinni wiedzieć, jakie są główne etapy (tzw. milestone) wdrożenia".

Inny uczestnik spotkania, prof. dr hab. Piotr Skarżyński, odniósł się też do problemu tzw. punktozy w nauce, czyli obowiązku publikowania w określonych periodykach naukowych i gromadzenia za to punktów, potrzebnych do oceny pracy naukowca i rozwoju jego kariery. Zaznaczył, że obowiązek ten dotyczy głównie osób przed doktoratem czy habilitacją, ale można go przekuć na swoją korzyść. Sam prof. Skarżyński opowiadał, że stara się tak rozdzielić pracę między podlegających mu naukowców, by takie publikacje powstawały. "To jest też w jakiś sposób potrzebne. Ale nie uważam, że muszą to być najwyżej punktowane czasopisma" - zastrzegł.

Skarżyński wyjaśnił, że publikacja autorstwa jego pracowników naukowych w czasopismach brazylijskich pomogła dotrzeć z informacją o badaniach w tym kraju, w którym realizowany był jeden z projektów, dotyczący walidacji testów.

"Nie przekreślałbym też czasopism w języku polskim" - dodał prof. Skarżyński. Wyjaśnił, że pozwalają one dotrzeć z najnowszymi ustaleniami naukowymi do osób, które ze względu na barierę językową nie mają dostępu do publikacji anglojęzycznych, a "też chcą być na bieżąco i czegoś się dowiedzieć". Chodzi o świetnych specjalistów, praktyków - lekarzy, terapeutów czy osoby pracujące w poradniach psychologiczno-pedagogicznych - wymieniał prof. Skarżyński. Jest on członkiem zarządu Centrum Słuchu i Mowy Medincus w Kajetanach, dyrektorem ds. nauki i rozwoju w Instytucie Narządów Zmysłów, zastępcą kierownika Zakładu Teleaudiologii i Badań Przesiewowych w Instytucie Fizjologii Patologii Słuchu oraz asystentem dydaktycznym na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Centrum Słuchu i Mowy Medincus jest laureatem nagrody „Teraz Polska” z 2016 roku. Nagrodzona została usługa o nazwie „Diagnostyka, leczenie i rehabilitacja słuchu, mowy i zaburzeń równowagi przy wykorzystaniu nowoczesnych metod telemedycznych”.

Profesor Skarżyński w czasie swojego wystąpienia zwrócił m.in. uwagę na konieczność kompleksowego spojrzenia na wdrażanie nowych pomysłów, mówił też np. o tym, że oprócz analiz ekonomicznych konieczna jest dokładna analiza możliwości przedsiębiorców i partnerów. Podkreślił też znaczenie rozwijania stymulujących mechanizmów podatkowych, które ułatwią realizację nowych projektów, a także znaczenie porozumienia między specjalistami z różnych dziedzin. Sam jest ekspertem zarówno w obszarze medycyny, jak i zarządzania.

W webinarium uczestniczyła też prof. Joanna Polańska - specjalistka w dziedzinie bionformatyki, która kieruje Katedrą Inżynierii Analizy Eksploracyjnej Danych na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Koordynuje ona priorytetowy projekt badawczy Politechniki „Onkologia obliczeniowa i spersonalizowana medycyna”. Prof. Polańska przedstawiła przede wszystkim zakres swoich badań, które dotyczą wykorzystania sztucznej inteligencji w dopasowywaniu leczenia i diagnostyki do osobistych potrzeb pacjenta. Systemy tego rodzaju są bowiem zdolne do analizy masywnych ilości danych, np. pochodzących z badań obrazowych oraz innych analiz, a przez to mogą wspomagać decyzje lekarza.

Czwarty gość webinaru, naukowiec i przedsiębiorca dr inż. Dawid Nidzworski, jest założycielem Instytutu Biotechnologii i Medycyny Molekularnej, współzałożycielem spółek, które komercjalizują tworzone w jego zespole technologie. W 2015 roku został wyróżniony tytułem Very Important Polish Innovator, zdobył także tytuł Osobowość Roku 2019 w kategorii Nauka.

Opowiadając o swojej współpracy w zakresie łączenia nauki i biznesu Nidzworski podkreślił, że założony przez niego instytut jest nastawiony na prace komercyjne i wdrożeniowe. Jego grupa obejmuje już ponad 20 spółek zajmujących się badaniami w zakresie life science. Na przykład spółka GeneMe i SensDx wdrożyły testy na wykrywanie SARS-CoV2 i wirusa grypy. Inne produkty dotyczą takich dziedzin, jak wykrywanie patogenów ryb, diagnostyka parametrów biochemicznych, kosmetyka, czy bezinwazyjna diagnostyka nowotworów pęcherza. Niektóre produkty sprzedawane są już w kilkudziesięciu krajach. Ekspert zwrócił uwagę, że w jego instytucie pracują osoby o bardzo różnych specjalizacjach - od biotechnologii, przez chemię po automatyzację, elektronikę, czy marketing. M.in. w tym prof. Nidzworski upatruje sukcesu instytutu.

Patronem medialnym spotkania, które można odsłuchać TU, był serwis Nauka w Polsce.

Nauka w Polsce - PAP, Marek Matacz

mat/ zan/