Muzyka może zaburzać funkcje poznawcze

Wiadomo, że rozmowa słyszana w tle, hałas i muzyka nie pozostają bez znaczenia dla funkcjonowania naszych funkcji poznawczych. Przykładowo, udało się znaleźć dowody na to, że utwory i style muzyczne, takie jak kompozycje Mozarta, poprawiają czytanie ze zrozumieniem, a powolna muzyka Bacha, a także szybka i głośna melodia, zakłócają je. Każdy z tych efektów może być dodatkowo modulowany przez preferencje muzyczne.

Efekty oddziaływania muzyki na nasze funkcje poznawcze są więc zróżnicowane, ale niewiele wiadomo na temat neurologicznych skutków, które leżą u ich podstawy. Badacze z Shanghai Normal University w Chinach postanowili więc sprawdzić, jak muzyka słyszana w tle może oddziaływać na reakcje neuronalne w trakcie czytania ze zrozumieniem.

W badaniu wzięło udział 39 osób, które podzielono na trzy grupy. W każdej z grup panowały warunki w różny sposób angażujące zmysł słuchu - pierwszą grupę badanych umieszczono w pokoju, gdzie panowała cisza, w drugim grała muzyka prowadząca do niskiego pobudzenia, a w trzecim badani słyszeli muzykę prowadzącą do wysokiego pobudzenia. Zadaniem badanych było czytanie tekstu w wybranych warunkach.

Badacze w trakcie obserwacji aktywności mózgu badanych, postanowili skupić się na obserwacji tzw. potencjału semantycznego N400, fali mózgowej, wykrywanej za pomocą elektrod umieszczonych na skórze głowy, która pojawia się w przypadku zmian semantycznych - np. zdań, w których zmieniono ostatnie słowo, aby naruszać wiedzę o świecie (np. „Piję kawę ze śmietanką i psem”). Potencjał ten występuje zarówno podczas słuchania, czytania jak i obserwowania języka migowego.

Wyniki badań wykazały, że w grupie, gdzie osoby badane czytały tekst bez muzyki w tle, nie zarejestrowano fali N400, natomiast w przypadku osób, które czytały z muzyką w tle, była ona wyraźna. Wcześniejsze badania wykazały, że generowanie intensywniejszej fali N400 odzwierciedla większą trudność w integracji słów z kontekstem. Jak zaznaczają naukowcy, te wyniki potwierdziły ich hipotezę - muzyka słyszana w tle nie pomaga w rozumieniu i zapamiętywaniu czytanego tekstu, ale, jako dodatkowy bodziec, który odbiera nasz mózg, zaburza je.

Opierając się na dowodach naukowych, autorzy badania twierdzą, że zasoby uwagi jednostek są ograniczone w taki sposób, że współbieżne zadania muszą o nie konkurować i wnioskują, że muzyka może stanowić istotne źródło rozpraszania uwagi podczas czytania ze zrozumieniem, zwiększając trudność integracji semantycznej.

Jak jednak zaznaczają badacze, wyniki ich badań należy rozpatrywać w świetle podobnie pozytywnych skutków muzyki, jak muzyka Mozarta, w odniesieniu do innych zadań poznawczych. Według nich istnieje wyraźny związek między czynnikami słuchowymi - mową, hałasem i muzyką - a zadaniami poznawczymi o charakterze wizualnym. Potrzeba jednak więcej badań, aby dokładniej móc zrozumieć jego funkcjonowanie.

źródło: https://www.nature.com/articles/s41598-020-75623-3 (PAP)

Agnieszka Niewińska - Lewicka

anl/ ekr/