Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
24.08.2021 aktualizacja 30.08.2021

Pierwsza szczepionka DNA przeciwko COVID-19 zatwierdzona w Indiach

Fot. Adobe Stock Fot. Adobe Stock

W Indiach zatwierdzono pierwszą na świecie szczepionkę DNA przeciwko COVID-19, podawaną od razu w schemacie trzech dawek. Jej skuteczność oceniono na 66 proc.

Z danych producenta szczepionki firmy Cadila Healthcare wynika, że preparat o nazwie ZyCoV-D podawany jest śródskórnie. Poinformowano też, że roczna jego produkcja w Indiach sięgnie 120 mln; konieczne będzie jednak podawanie trzech dawek.

W badaniach są również inne szczepionki DNA przeciwko COVID-19, ale wciąż są one na etapie eksperymentów na zwierzętach i nie weszły jeszcze fazę badań klinicznych, czyli na ludziach.

Cadila Healthcare zapewnia, że przetestowała szczepionkę na 28 tys. ochotników i są to największe badania kliniczne szczepionki, jakie dotąd przeprowadzono w Indiach. Zrealizowano je w ponad 50 ośrodkach medycznych. Badania objęto także 1000 nastolatków w wieku 12-18 lat. Szczepionka okazała się „bezpieczna i bardzo dobrze tolerowana”, jak zapewnia firma w oświadczeniu udostępnionym dziennikarzom.

Według BBC News trzecią tzw. przedrejestracyjną fazę badań wykonano w okresie szczytu zachorowań. W ocenie producenta potwierdza to „skuteczność preparatu przeciwko nowym wariantom”, szczególnie przeciwko odmianie Delta.

W hinduskim preparacie wykorzystano plazmidy, cząsteczki pozachromosomowego DNA występujące w cytoplazmie komórki i zdolne do autonomicznej replikacji. Zawierają one informację dotyczącą białka szczytowego koronawirusa. SARS-CoV-2 wykorzystuje ją, żeby przyłączyć się do zaatakowanej komórki, a potem do niej wniknąć. Po podaniu szczepionki pod wpływem tego fragmentu DNA wytwarzane jest białko wirusa, wyzwalające reakcję odpornościową przeciwko temu patogenowi.

Szczepionki DNA próbuje się wykorzystać przeciwko różnym drobnoustrojom i chorobom zakaźnym, np. HIV, oraz innym schorzeniom, takim jak nowotwory. Jedynie w USA testowanych jest 160 takich preparatów, niektóre z nich weszły już w fazę badań klinicznych na ochotnikach. Najczęściej jednak testowane są w chorobach nowotworowych.

Szczepionka ZyCoV-D podawana jest śródskórnie, ale bez użycia igły, wykorzystuje się do tego podajnik wstrzykujący płyn. „Uzyskanie działającej szczepionki DNA to wielka sprawa” - stwierdza hinduska wirusolog dr Gangandeep Kang, będąca członkiem Royal Society od London.

Szczepionka DNA może być przechowywana w temperaturze od minus 2 do plus 8 St. C. W temperaturze 25 st. C zachowuje stabilność przez trzy miesiące, co jeszcze bardziej ułatwia jej transport i magazynowanie.

Specjaliści zwracają jednak uwagę, że w tego rodzaju preparatach główna trudność polega na przekazywaniu zawierających DNA plazmidów do komórki i jej jądra. Od tego zależy wytworzenie białka szczytowego wirusa i odpowiedniej reakcji immunologicznej.

W przypadku szczepionek mRNA takich firm jak Pfizer/BioNTech i Moderna, RNA kodujące białko wirusa nie wymaga podania do jądra komórkowego, w którym znajduje się pełne DNA. Na jej podstawie od razu może być wytworzone białko do wytworzenia potrzebne reakcji odpornościowej. (PAP)

Autor: Zbigniew Wojtasiński

zbw/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024