Psy wiedzą, czy ktoś postępuje celowo, czy robi coś niechcący

W czasie długiej wspólnej historii psy wykształciły przeróżne umiejętności, które pomagają im w tworzeniu więzi z ludźmi. Rozumienie poleceń czy naśladowanie zachowań człowieka to przykłady takich zdolności.

To jednak nie to samo, co rozumienie intencji innego stworzenia (np. człowieka), które stanowi element opisującej ludzi teorii umysłu - tłumaczą naukowcy z Instytutu Nauki o Historii Człowieka im. Maxa Plancka.

Okazało się jednak, że psy reagują inaczej, gdy podanie im jedzenia naukowcy wstrzymywali celowo i inaczej, gdy działo się to bez ich winy.

Wskazuje to, że zwierzęta te potrafią rozróżnić między celowym działaniem i przypadkiem.

W czasie testów z udziałem 51 psów, były one oddzielone od eksperymentatora przezroczystą przesłoną i przez wykonany w niej otwór dostawały jedzenie.

W jednym scenariuszu (celowe działanie) badacz zabierał nagrodę i stawał ją przed sobą, w drugim (opisanym jako niezdarność) - kiedy próbował podać jedzenie psu, „przypadkiem” je upuszczał, w trzecim (blokada) - nie mógł przedostać się przez zablokowany otwór.

„Jeśli psy rzeczywiście potrafią rozumieć intencje ludzi, powinniśmy obserwować u nich inne zachowania w scenariuszu z celowym działaniem i w dwóch pozostałych sytuacjach. Jak się okazało, dokładnie to zauważyliśmy” - mówi dr Juliane Bräuer, autorka badania.

Naukowcy przede wszystkim mierzyli czas reakcji czworonogów, które jak się okazało, czekały dłużej z próbą podejścia do nagrody w przypadku intencjonalnego opóźnienia jej podania.

To nie wszystko, w tym scenariuszu psy także częściej siadały lub się kładły, co wiąże się często z chęcią uspokojenia człowieka oraz przestawały merdać ogonem.

„W naszym badaniu psy wyraźnie zachowywały się inaczej, zależnie od tego, czy działanie eksperymentatora było intencjonalne, czy nie. Wskazuje to, że psy rzeczywiście mogą być zdolne do rozróżniania intencji stojących za działaniem człowieka” - mówi współautor badania prof. Hannes Rakoczy z Uniwersytetu w Getyndze.

Naukowcy przyznają, że to dopiero wstępne wyniki i przyszłe badania będą mogły je zweryfikować - trzeba np. wykluczyć możliwe nieuwzględnione czynniki, takich jak nieplanowane wskazówki udzielane niechcący psom przez człowieka, czy działanie wcześniejszej tresury.

„Niemniej jednak, wyniki te dostarczają ważnych wstępnych dowodów na to, że psy mają przynajmniej jeden element teorii umysłu - zdolność do rozpoznawania stojących za działaniami intencji” - podsumowują autorzy pracy opublikowanej w piśmie „Nature”.

Więcej informacji na stronach: https://www.eurekalert.org/news-releases/926721

https://www.nature.com/articles/s41598-021-94374-3 (PAP)

Autor: Marek Matacz

mat/ agt/