Europejskie Dni Ptaków - już w październiku
Miliony ptaków opuszczają właśnie Europę i udają się w podróż na swoje zimowiska w Afryce. Bliższe poznanie tajemnic ptasich migracji możliwe będzie podczas Europejskich Dni Ptaków, które odbędą się 1 i 2 października - informuje rzecznik prasowy OTOP.
Do udziału w Europejskich Dniach Ptaków zachęca Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP). W ramach tej imprezy w całej Polsce planowane są bezpłatne spacery edukacyjne i inne wydarzenia ornitologiczne.
Europejskie Dni Ptaków w Polsce to część EuroBirdwatch, akcji organizowanej przez stowarzyszenie BirdLife International w całej Europie i Azji Centralnej. W tym roku ludzie z 36 państw – od Norwegii po Cypr i od Portugalii po Uzbekistan będą wspólnie obserwować, poznawać trasy przelotu i dowiadywać się więcej o niebezpieczeństwach, jakie mogą spotkać ptaki podczas jesiennej podróży.
W całej Europie planowane są setki wydarzeń. Na zainteresowanych czekają spacery ornitologiczne, wykłady, konkursy i wystawy poświęcone ptakom i ich migracjom. Mapa polskich wydarzeń (oraz ich spis w podziale na województwa) znajduje się na stronie internetowej.
Ptakiem tegorocznych Europejskich Dni Ptaków został kopciuszek (Phoenicurus ochruros). To pospolity, niepozorny ptak wielkości wróbla. Prawdopodobnie każdy miał okazję kiedyś go spotkać. Bardzo ruchliwy, często potrząsa ogonem, sprawiając wrażenie zaciekawionego i podekscytowanego.
Samce kopciuszka mają smolistoczarną pierś, pomarańczowordzawe podogonie i ogon – wyglądają więc, jakby zostały okopcone przez dym z komina, na którym chętnie przesiadują. Prawdopodobnie dlatego polska nazwa tego gatunku (tak jak postaci z bajki) pochodzi od słowa „kopeć”, oznaczającego osad z sadzy. Samiczki są skromniej ubarwione, szarobrunatne, ale także z pomarańczowym ogonem.
Kopciuszki można łatwo zaobserwować na dachach, murkach i kominach, gdzie śpiewają swoją charakterystyczną pieśń. Można w niej rozróżnić dwie części, oddzielone charakterystycznym, trzeszczącym przerywnikiem, który niektórzy porównują do dźwięku szkła rozgniatanego butem na betonie.
Kopciuszek dawniej zamieszkiwał wyłącznie górskie rejony środkowej i zachodniej Europy oraz środkowej Azji, a gniazda zakładał na skałach. Dopiero na początku XIX wieku rozpoczął ekspansję na tereny nizinne. Obecnie bardzo chętnie gnieździ się w osiedlach ludzkich, na terenach przemysłowych, a także wśród zabudowań na obszarach rolniczych. Gniazda umieszcza w szczelinach murów, często wewnątrz budynków. Unika terenów leśnych, a szczególnie lasów iglastych. W górach gnieździ się wśród skał i głazów.
Areał występowania kopciuszka obejmuje obecnie Europę, Azję Mniejszą, Iran, Afganistan, Kirgistan, a także większą część Tybetu, Chin i Mongolii. W Europie omija regiony północne i jest rzadszy na Wyspach Brytyjskich i Półwyspie Fennoskandzkim.
Zimową wędrówkę kopciuszki zaczynają dosyć późno, bo w październiku, a czasem dopiero w listopadzie. Zimę spędzają w południowej Europie, północnej i wschodniej Afryce oraz w południowo-zachodniej Azji. Wracają do nas w marcu, a pierwsze lęgi pojawiają się już pod koniec kwietnia. Kopciuszek to gatunek licznie występujący w Polsce, zwłaszcza na południu kraju. Szacowana średnia liczebność populacji według „Atlasu pospolitych ptaków lęgowych” (2012) wynosi 670 tysięcy par lęgowych. Jak pokazują dane z Monitoringu Ptaków Polski, w latach 2000–2004 liczebność kopciuszka znacznie spadła, jednak potem sytuacja się odwróciła i mniej więcej do roku 2010 jego populacja się zwiększała. Obecnie wielkość populacji kopciuszka wykazuje niewielki trend spadkowy, co raczej nie zagraża temu gatunkowi.
Celem Europejskich Dni Ptaków 2016 jest zwiększenie świadomości i wiedzy na temat migracji ptaków, ich potrzeb w miejscach lęgowych, tras przelotów i miejsc zimowania w rejonie Morza Śródziemnego i w Afryce.
Istnienie odpowiednich terenów lęgowych na północy, bezpiecznych miejsc postoju i przelotu w czasie migracji oraz odpowiednich siedlisk tam, gdzie zimują - dla migrujących gatunków ptaków jest niezwykle ważne.
W 2015 roku BirdLife International opublikował badania, z których wynika, że w krajach basenu Morza Śródziemnego aż 25 milionów ptaków wędrownych rocznie jest łapanych i zabijanych. Ogromna większość ptaków ma jeszcze do pokonania inne niebezpieczeństwa, jak przekroczenie nieprzyjaznej Sahary. Dzieje się tak dwa razy do roku. Organizacje partnerskie BirdLife zwalczają nielegalne polowania i zabijanie ptaków.
W ubiegłym roku w akcji wzięło udział 41 państw z Europy i Azji Centralnej. Odbyło się ponad tysiąc imprez, na których 32 tys. osób mogło oglądać i liczyć ptaki (w sumie - ponad 5 milionów). W 2016 roku impreza jest koordynowana przez BirdLife w Szwajcarii, która jako Europejskie Centrum zbierze dane ze wszystkich państw uczestniczących w projekcie.
PAP - Nauka w Polsce
zan/ mrt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
