Tadeusz Wibig: fizyka w Łodzi daje się lubić

Prof. Tadeusz Wibig z Uniwersytetu Łódzkiego jest jednym z finalistów konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis Nauka w Polsce - Polskiej Agencji Prasowej i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wibig kandyduje w kategorii Naukowcy.

"Przedmiot, który w szkole nazywany jest fizyką, ma z fizyką mało wspólnego. W szkole rozwiązuje się zadania, pisze się klasówki, dostaje się dwóje. A fizyka jest czymś pięknym, nauką, która pozwala nam zrozumieć, jak działa świat" - mówi w rozmowie z PAP Tadeusz Wibig. Naukowiec takie podejście przekazuje uczniom z małych gminnych gimnazjów w województwie łódzkim. Badacz - w ramach projektu "Fizyka w drodze" - jeździ tam, zabierając w plecaku proste eksponaty, dzięki którym młodzi ludzie w małych grupkach mogą samodzielnie wykonywać doświadczenia. "Na początku dzieci są speszone, bo one nigdy nie robiły doświadczeń. A większość z nich nigdy nie zrobiłaby nawet żadnego eksperymentu. Ale podczas zajęć uczniowie odkrywają sami jakąś prawidłowość. I to jest dla nich mile zaskakujące" - opowiada popularyzator.

Prof. Wibig popularyzacją zajmuje się od kilkunastu lat - nie tylko upowszechnianiem fizyki, ale i matematyki. W cyklu 17 opowiadań o Hieronimie naukowiec z UŁ prezentuje różne koncepcje z zakresu matematyki i historii nauki. Hieronim czasem ma na nazwisko Holmes i jest XIX-wiecznym detektywem rozwikłującym zagadkę morderstwa Lorda G., czasem jest jaskiniowcem (ale zamiast w pieczarze wolałby mieszkać w Grand Hotelu), a czasem - właścicielem kopalni liczb pierwszych. "Początkowo wydobywano tam liczby pierwsze ręcznie niejako, ale wkrótce okazało się, że złoże wyczerpuje się jakby. Coraz głębiej kopać trzeba było i coraz więcej ziemi przerzucać, by każdą następną liczbę pierwszą znaleźć" - czytamy w opowiadaniu. Na szczęście Hieronimowi udaje się uniknąć bankructwa, opracowując znacznie skuteczniejszą metodę pozyskiwania tego bogactwa naturalnego.

W ramach "Sympozjów naukowych im Rolanda Maze’a” Tadeusz Wibig włączał uczniów łódzkich liceów w naukę akademicką. "Wśród uczniów zdarzają się wspaniałe jednostki, których potencjał łatwo w systemie przeoczyć. Właśnie dla nich robiliśmy ten projekt naukowy - wyłapywaliśmy najambitniejszych i znaleźliśmy kilku wspaniałych" - opowiada Wibig. Jak zaznacza, w ramach projektu licealiści mieli szansę zbudować własną aparaturę do zbierania danych i przeprowadzić eksperyment. Wibig opowiada, że wspólnie z uczniami napisał na podstawie tych wyników artykuł naukowy i opublikował go w zagranicznym czasopiśmie. Uczniowie mieli okazję wziąć udział w konferencji międzynarodowej i zaprezentować tam poster ze swoimi badaniami.

Inny z projektów prof. Wibig zrealizował wraz ze swoją doktorantką z Tajlandii. Badacze włączyli dzieci z gimnazjów w badania z pogranicza fizyki, ekologii, biologii i fizyki jądrowej. "Dzieci wyznaczały zawartość metali ciężkich w środowisku używając najnowszych technologii laboratoryjnych z zakresu fizyki jądrowej. W sumie w tę >>zabawę<< zaangażowana była ponad setka dzieci z Polski, z Tajlandii i z Rosji" - opisuje naukowiec.

Poza tym badacz od 10 lat organizuje konkurs "Fizyka da się lubić" Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Fizycznego. W części "literackiej" uczniowie szkół z całej Polski piszą eseje na zadane tematy wiążące się z fizyką i szkolną edukacją fizyczną. Eseje te są potem publikowane. W części "naukowej" uczniowie w grupach wykonują eksperymenty fizyczne, mierząc w oryginalny sposób rozmaite parametry rzeczywistości fizycznej. Co roku bierze udział w konkursie jakieś 200 osób. Finał odbywa się w trakcie Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki w Łodzi.

Prof. Wibig pomaga też w organizacji corocznych jednodniowych warsztatów dla uczniów m.in. łodzkich szkół średnich „CERN- Mastercalsses”

PAP - Nauka w Polsce

lt/ zan/