Prezes PAN: w interesie "Forum dla Praworządności" - przeciwdziałanie chaosowi w wymiarze sprawiedliwości

W piątek odbyło się "Forum dla Praworządności" zorganizowane przez Polską Akademię Nauk. Jego tematem była przyszłość wymiaru sprawiedliwości w Polsce. W spotkaniu udział wzięli m.in.: wicepremier Jarosław Gowin i wiceszef Kancelarii Prezydenta Paweł Mucha.

Po zakończeniu piątkowych obrad prezes PAN prof. Duszyński zwracał uwagę, że elementem misji Polskiej Akademii Nauk jest poszukiwanie rozwiązań problemów w wymiarze sprawiedliwości. „Mówiąc o kryzysie praworządności w Polsce musimy pamiętać o nieprzewidywalnych konsekwencjach dla następnych pokoleń. To nie my będziemy borykać się z chaosem prawnym, ale obecni studenci prawa. Podobnie jak to nie my, ale młodsze pokolenia będą się zmagać z konsekwencjami kryzysu klimatycznego. Pytanie o obecny konflikt jest więc pytaniem o to, w jakiej sytuacji pozostawimy kolejne pokolenia prawników. Musimy sobie zadać pytanie, czy rzeczywiście takiego świata chcemy” – mówił.

Duszyński podkreślił, że we wspólnym interesie uczestników Forum powinno być bezpieczeństwo i przeciwdziałanie chaosowi w wymiarze sprawiedliwości. „Jedno jest pewne, jest bardzo poważny kryzys, są bardzo poważne problemy. Musimy sięgać do jakiegoś twardego gruntu. Tym twardym gruntem jest konstytucja i prawo europejskie. To wybrzmiało w większości stanowisk” – dodał.

Wicepremier Gowin poinformował dziennikarzy, że podczas obrad ustalono "rytm i tryb prac nad docelowymi rozwiązaniami". "Ta dyskusja była potrzebna, była pluralistyczna, eksperci przedstawiali różne poglądy i różną gotowość do rozmów. Pojawiały się takie warunki, które z całą pewnością są politycznie nierealistyczne" - mówił, dodając, że takim warunkiem jest powrót w sądownictwie do stanu sprzed 2016 r.

Gowin podkreślił jednak, że na forum pojawiło się wiele głosów świadczących o "otwartości środowiska prawniczego na dialog". Powtórzył, że nie miało ono charakteru politycznego, a naukowo-ekspercki. "I taki też charakter będą miały dalsze prace" - dodał. Jak podkreślił, "w tej chwili przestrzeń do działania mają eksperci i Polska Akademia Nauk".

"To spotkanie nie służyło wypracowaniu wspólnego stanowiska, bo na tym etapie byłoby to zupełnie niemożliwe, to spotkanie służyło raczej zakreśleniu przestrzeni do dalszego dialogu - dialogu nie z udziałem nas, polityków, tylko ekspertów wskazanych przez różne środowiska" - podkreślił Gowin. "Zdajemy sobie sprawę z tego, że zmiany w sądownictwie muszą być kontynuowane" - dodał.

Prezydencki minister Paweł Mucha ocenił, że piątkowe spotkanie można uznać za „wartościowe forum konsultacji społecznych”. Jak przekazał, część rozmów dotyczyła nowelizacji ustaw sądowych, która czeka teraz na podpis prezydenta. Mucha podkreślił, że relacja z tego spotkania będzie „dodatkowym wkładem” w proces decyzyjny odnoście przyszłości tej noweli.

Mucha wskazywał też, że wszyscy uczestnicy Forum zgodzili się, że reforma wymiaru sprawiedliwości jest potrzebna, choć mieli różne stanowiska co do kształtu tej reformy. Podkreślił, że jeśli efektem prac „Forum dla Praworządności” będą konkretne projekty ustaw dot. funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, to prezydent będzie je rozważał.

Organizacja „Forum dla Praworządności” była odpowiedzią na apele środowiska prawniczego o okrągły stół ws. praworządności. Do uczestnictwa w spotkaniu zaproszeni zostali przedstawiciele władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej, a także środowiska prawnicze i naukowe. Nie przewidziano obecności przedstawicieli partii politycznych.

W spotkaniu wzięli udział - oprócz Jarosława Gowina i Pawła Muchy - m.in. podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Anna Surówka-Pasek, prezes Izby Cywilnej SN Dariusz Zawistowski, wiceprezes Naczelnego Sądu Administracyjnego Janusz Drachal, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Maciej Bobrowicz, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Jacek Trela, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Sędziów Sądów Administracyjnych Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, członek zarządu Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” Bartłomiej Przymusiński oraz prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Danuta Przywara.

Udziału w spotkaniu nie wzięli ani marszałek Sejmu, ani marszałek Senatu; nie było też przedstawicieli ministerstwa sprawiedliwości i Trybunału Konstytucyjnego.(PAP)

autorka: Aleksandra Rebelińska

reb/ itm/