Bernacki: Na wiosnę nowelizacja dotycząca ewaluacji jakości działalności naukowej

W październiku szef MEiN Przemysław Czarnek poinformował, że planowane są dwie nowelizacje ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – mała na jesieni, duża – wiosną przyszłego roku.

Wiceminister edukacji i nauki Włodzimierz Bernacki przekazał w rozmowie z PAP, że wiosenna nowelizacja będzie najpewniej projektem ministerialnym – rządowym.

"Chcielibyśmy przygotować ramy nowej ewaluacji jakości działalności naukowej. Mamy świadomość wszystkich słabości związanych z funkcjonowaniem tego systemu" – powiedział.

Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (obowiązuje od 1 października 2018 r.) wprowadziła nowe przepisy o prowadzonej co kilka lat ewaluacji m.in. uczelni. W ewaluacji przyznawane będą kategorie naukowe w poszczególnych dyscyplinach nauki. Od tych kategorii zaś zależy m.in. możliwość prowadzenia studiów o profilu ogólnoakademickim i kwota subwencji, którą jednostki naukowe otrzymują z budżetu państwa. Ewaluacja w nowym kształcie objęła lata 2017-2021 i rozpocznie się 1 stycznia 2022 r.

Minister Bernacki przyznał, że planowane są spore zmiany w przepisach o ewaluacji.

"Będziemy chcieli, żeby środowisko jak najwcześniej dowiedziało się, jakie będą nowe kryteria ewaluacji, poczynając od 2022 r. Obecny system i kryteria w mojej opinii nie oddają w pełni obrazu nauki polskiej" – podkreślił.

Dodał, że kolejna ewaluacja powinna być zdecydowanie bardziej uproszczona. "Naszym celem będzie też usunięcie szalejącej punktozy" – dodał. W ten sposób w środowisku akademickim określa się presję związaną ze zbieraniem punktów za publikacje naukowe.

Wiceminister powiedział również, że na jesieni planowane są dwie nowelizacje: jedna będzie projektem rządowym, a druga – jak określił – parlamentarno-akademicka.

"Projekt rządowy to jest odpowiedź ministerstwa na obawy, które odnoszą się do momentu po ewaluacji jakości działalności naukowej (rozpocznie się w styczniu 2022 r. – PAP)" – powiedział.

Jedna ze zmian wiąże się z funkcjonowaniem szkół doktorskich. Doktoranci studiujący w szkołach doktorskich na uniwersytetach, które utracą uprawnienie do ich prowadzenia, będą mieli możliwość ukończenia tam studiów i obrony pracy doktorskiej.

"Oznacza to, że kryteria oceny szkół doktorskich będą obniżone tylko w odniesieniu do naboru, który już został dokonany i zrealizowany" – sprecyzował. Nie będzie jednak możliwe dalsze prowadzenie naboru.

Druga zmiana w ramach tego projektu nowelizacji dotyczyć będzie 10 uczelni badawczych, zwycięzców konkursu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza. To najlepsze polskie uczelnie, które otrzymują dodatkowe finansowanie. W latach 2020-2026 będą otrzymywały subwencję zwiększoną o 10 proc.

"Niektóre z tych uczelni w ramach ewaluacji mogą otrzymać niższą kategorię, np. w nowych dyscyplinach i wtedy nie mogłyby dalej uczestniczyć w tym programie. Chcemy temu zapobiec" – wyjaśnił wiceminister.

Druga jesienna nowelizacja będzie – jak określił Bernacki – nowelą parlamentarno-akademicką. "To 20 stron druku. Zawarto tam liczne kwestie techniczne, które nie są dyskusyjne, ale pozwalają usunąć utrudnienia i umożliwią funkcjonowanie w tym porządku prawnym" – powiedział wiceszef MEiN.

Wskazał jeden przykład. Do tej pory ustawowo należy publikować listy imienne beneficjentów Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA). "Nie przewidziano jednak, że może wiązać się to z bardzo negatywnymi konsekwencjami dla obywateli Białorusi. Teraz chcemy ten wymóg zmienić" – dodał.(PAP)

Autor: Szymon Zdziebłowski

szz/ joz/