Odkrycie malowideł ze Starej Dongoli (Sudan) przez ekspedycję Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, znalazło się w gronie dziesięciu najważniejszych dokonań archeologii w 2023 roku, wskazanych przez prestiżowy amerykański magazyn Archaeology.

Mnisi ze średniowiecznego Ghazali (Sudan) cieszyli się wysokim statusem społecznym. Przybywali tam z nawet odległych rejonów Afryki. Nie dotykały ich choroby metaboliczne, związane z niedożywieniem. Mieli bowiem dostęp do świeżych owoców i warzyw, mięso spożywali w dość dużych ilościach i regularnie.

Zestaw kościanych narzędzi, służących prawdopodobnie do upuszczania krowom krwi, znaleźli naukowcy z Polskiej Akademii Nauk w Basenie Letti w północnym Sudanie. To może być najstarszy dowód na tego typu praktyki - uważają odkrywcy.

Pokryte hieroglifami piaskowcowe bloki z faraońskiej świątyni odkryli polscy archeolodzy w czasie badań w Starej Dongoli w Sudanie. Pochodzą z 1 połowy I tysiąclecia p.n.e. Do tej pory nie natrafiono tam na ruiny z tak wczesnego okresu; może to cofnąć historię miasta o tysiąc lat.

Najstarszy meczet w Sudanie, położony w Starej Dongoli, odrestauruje międzynarodowy zespół ekspertów w ramach grantu przyznanego Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW przez fundację ALIPH - poinformowało CAŚ UW. Na ten cel przeznaczono 1 mln dolarów.

Do polskich archeologów, prowadzących od lat badania w Starej Dongoli (Sudan), dołączyli zoologowie z Poznania, by zbadać tamtejsze kolonie nietoperzy. Naukowcy szukają sposobu na pogodzenie różnych potrzeb: ochrony zabytków, bezpieczeństwa odwiedzających - i spokoju lokalnych populacji zwierząt.

Malowidła ukazujące m.in. Matkę Boską z Chrystusem i dwóch archaniołów udokumentowała w czasie wykopalisk w kościele Lagia el Ga’ab, w Sudanie dr Magdalena Łaptaś z UKSW. Budowla i zdobiące ją malowidła mają ok. tysiąc lat.

Historia uprawy winnej latorośli i wytwarzania wina w Sudanie (starożytnej Nubii) sięga II wieku p.n.e. Tematowi temu poświęcono wystawę czasową, zorganizowaną w gdańskim Spichlerzu „Błękitny Baranek”. Do 12 czerwca miłośnicy historii starożynej oraz wina mogą tam poznać m.in. konstrukcję nubijskich tłoczni wina, sposób produkowania amfor i zasięg handlu winem od II wieku p.n.e. - do średniowiecza.

Już tysiąc lat temu w miastach projektowano z rozmysłem zielone przestrzenie. Mają na to dowody polscy archeolodzy, którzy natknęli się na pozostałości po ogrodzie na terenie średniowiecznego miasta Soba obok Chartumu w Sudanie.