„Śledząc historię życia Borysa Malkina należy przypuszczać, że trudno byłoby znaleźć w czasach współczesnych drugą osobę, której dorobek dokumentacyjny dawałby się choć w przybliżeniu porównać z dorobkiem tego etnografa. Plasuje się on bowiem w kręgu najwybitniejszych kolekcjonerów i dokumentalistów indiańskich kultur Ameryki Południowej drugiej połowy XX wieku, nawiązując tym samym do zaszczytnych tradycji wielkich badaczy i kolekcjonerów XVIII, XIX i pierwszej połowy XX stulecia, takich jak Francis Castelnau, Carl von Martius, Johann von Spix, Karl von den Steinem, czy Theodor Koch Grünberg” - piszą w nocie biograficznej do książki B. Malkina „Odchodzący świat” Mariusz Kairski i Janusz Jaskulski.

Borys Malkin urodził się w 1917 r. w Witebsku, młodość spędził w Warszawie. Przez znaczną część swojego życia kolekcjonował indiańskie obiekty kultury materialnej.  W czasie swojego niezwykle pracowitego życia zebrał ich blisko 17 tysięcy. Gromadzone z wielką rzetelnością i znawstwem, stały się wartościowym materiałem etnograficznym, trafiając do zbiorów wielu czołowych muzeów amerykańskich i europejskich, w tym również i polskich.

W Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika w Toruniu czynna jest wystawa „Świat Indian Ameryki Południowej. Kolekcje Borysa Malkina”. Jest to ostatnia wystawa, której aspekty merytoryczne konsultowane były z Borysem Malkinem osobiście.

Jak podkreśla Magdalena Nierzwicka, kurator wystawy, ogromny wkład Malkina w poznanie kultur tubylczych Ameryki Południowej polega na tym, że zdołał udokumentować i zachować dla kolejnych pokoleń świat Indian, który pod naporem ekspansywnej cywilizacji był już wówczas na granicy całkowitego wymarcia. „Jest to tylko kwestia czasu, kiedy znikną ostatni Indianie. Jesteśmy na pewno ostatnim pokoleniem, któremu dane jest oglądać Indian, jako zorganizowaną społeczność na pewnym szczeblu kultury” – pisał Borys Malkin w 1976 roku. ESZ

PAP - Nauka w Polsce

bsz