"W czasach rujnującej pandemii Covid-19 oczywiste jest, że odbudowa gospodarcza na świecie będzie możliwa tylko wtedy, gdy wszystkie potrzebujące osoby będą miały dostęp do bezpiecznych i skutecznych szczepionek. W tym celu UE zwiększa swoje wsparcie dla instrumentu COVAX" - powiedziała w czwartek przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen na wirtualnym paryskim forum na rzecz pokoju, podczas którego światowi przywódcy i organizacje międzynarodowe omawiają globalną reakcję na pandemię oraz odbudowę po niej.

Jutta Urpilainen, komisarz do spraw partnerstw międzynarodowych, powiedziała, że dzięki dodatkowej dotacji w wysokości 100 mln euro UE łączy siły z partnerami międzynarodowymi w duchu solidarności i multilateralizmu i pomoże zabezpieczyć możliwości zakupu przyszłych szczepionek przeciw Covid-19 dla tych, którzy najbardziej ich potrzebują w krajach Afryki, Karaibów i Pacyfiku.

100 mln euro będzie miało formę dotacji na rzecz Globalnego Sojuszu na rzecz Szczepionek i Szczepień (GAVI), będącego administratorem instrumentu COVAX, światowego instrumentu na rzecz powszechnego i sprawiedliwego dostępu do szczepionek przeciw Covid-19.

Obecnie w mechanizmie COVAX uczestniczą 184 kraje, z czego 92 to kraje o niskim i średnich dochodach, kwalifikujące się do uzyskania dostępu do szczepionek przeciw Covid-19 w ramach zobowiązania GAVI do zakupu z wyprzedzeniem (ang. Advance Market Commitment, AMC).

Wsparcie w formie dotacji będzie stanowiło uzupełnienie 400 mln euro gwarancji bankowych, które UE udostępni GAVI za pośrednictwem Europejskiego Banku Inwestycyjnego w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR).

Szczepionki będą nabywane i dostarczane krajom przez Dział Dostaw UNICEF oraz odnawialny fundusz PAHO na rzecz dostępu do szczepionek.

Program COVAX, służący opracowaniu szczepionek, to jeden z filarów ACT – akceleratora dostępu do narzędzi zwalczania Covid-19, czyli globalnego programu współpracy na rzecz szybszego opracowywania, produkcji i sprawiedliwego udostępniania testów, terapii i szczepionek przeciw Covid-19.

COVAX ma umożliwić zakup 2 mld dawek szczepionek do końca 2021 r. Pomoże on w opracowaniu zróżnicowanego zestawu szczepionek w wyniku negocjacji z różnymi dostawcami oraz zastosowania rozmaitych technologii naukowych, terminów dostaw i cen. COVAX to mechanizm podziału ryzyka: zmniejsza zarówno ryzyko producentów, którzy inwestują bez pewności co do przyszłego popytu, jak i ryzyko niemożności zapewnienia przez kraje dostępu do skutecznej szczepionki.

Komisja Europejska stawia sobie za cel zapewnienie szczepionki wszystkim potrzebującym na całym świecie, nie tylko mieszkańcom UE, a także promowanie zdrowia na świecie. Dlatego też od 4 maja 2020 r. Komisja zebrała niemal 16 mld euro w ramach globalnej reakcji na pandemię koronawirusa – ogólnoświatowej kampanii na rzecz powszechnego dostępu do testów, leczenia i szczepionek przeciwko koronawirusowi oraz globalnego ożywienia gospodarczego.

Wkład europejski był następujący: ze strony państw członkowskich UE – 3,1 mld euro; ze strony Komisji Europejskiej – ponad 1,4 mld euro; ze strony EBI – prawie 2 mld euro zadeklarowane w maju i 4,9 mld euro zadeklarowane w czerwcu.

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

luo/ akl/