Podczas przeglądu dokumentacji medycznej 189 pacjentów obserwowanych z powodu naczyniowych chorób oczu w Johns Hopkins Medicine Wilmer Eye Institute - ośrodku specjalizującym się w najnowocześniejszej opiece okulistycznej w USA - odkryto, że pacjenci wykazujący zachowania altruistyczne częściej wybierali tańszy i potencjalnie mniej skuteczny lek do leczenia oczu. Powody tego zachowania nie są do końca jasne, ale według badaczy obserwacja ta może dostarczyć informacji na temat sposobów przedstawiania chorym różnych opcji leczenia.

Aby sprawdzić, czy zależność ta nie była przypadkowa, naukowcy postanowili przeprowadzić nowe badanie. Tym razem poproszono tych samych pacjentów o wybranie jednego z dwóch leków: bewacyzumabu (Avastin) lub afliberceptu (Eylea). Pierwszy lek kosztuje około 100 dolarów i stosuje się go przy leczeniu nowotworów, jednak Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) nie zatwierdziła go do leczenia okulistycznego. Drugi lek jest lekiem zatwierdzonym przez FDA do leczenia wielu chorób oczu, a jego koszt to około 2 tys. dolarów. Według niektórych badań, aflibercept może być skuteczniejszy niż bewacyzumab w leczeniu chorób oczu.

Pacjenci biorący udział w badaniu mieli nie otrzymać wynagrodzenia za udział w nim, za to utwierdzono ich w przekonaniu, że badanie przyniesie korzyści dla społeczności badawczej. Dzięki temu naukowcy byli przekonani, że chętni, którzy zdecydują się na udział w eksperymencie, będą kierowali się dobrem innych - altruizmem. W sumie do badania zgłosiło się 125 (ok. 66 proc.) ze 189 pacjentów, których działania przeanalizowano wcześniej.

Biorąc pod uwagę takie czynniki, jak wiek, rasa, status ekonomiczny i ubezpieczenie zdrowotne - które w USA zależy w dużej mierze od własnej składki - naukowcy odkryli, że pacjenci-altruiści byli o 24 proc. bardziej skłonni do wybrania bewacyzumabu jako leku dla siebie.

Według badaczy wyniki te sugerują, że w przypadku niektórych pacjentów altruizm może być cechą decydującą o wyborze potencjalnie mniej skutecznego klinicznie, ale bardziej opłacalnego leku w opiece zdrowotnej.

„Rodzi to etyczne pytania, jak i kiedy prosić pacjentów o podjęcie decyzji dotyczącej wyboru sposobu leczenia, jeśli pewna część populacji jest gotowa poświęcić się dla większego dobra” - zauważa Akrit Sodhi, profesor okulistyki w Johns Hopkins University School of Medicine w Boltimore w Stanach Zjednoczonych.

Sodhi i jego współpracownicy twierdzą, że potrzeba jednak więcej badań, aby określić, jak altruizm może wpływać na decyzje dotyczące opieki zdrowotnej - zwłaszcza, że ta cecha osobowości, podobnie jak inne, jest elastyczna i może zmieniać się w zależności o sytuacji, w jakiej znajdzie się dana osoba.

Więcej - na stronie publikacji (https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2776710) (PAP)

Agnieszka Niewińska-Lewicka

anl/ zan/