Pomost między kulturą, sztuką a technologią na UŁ
Fot. Fotolia
Badaniami z pogranicza nauk humanistycznych, środowiska naturalnego oraz nowych technologii zajmuje się Centrum Badań Posthumanistycznych powołane na Uniwersytecie Łódzkim. Zadaniem badaczy jest wzmacnianie więzi między kulturą, sztuką i technologią oraz upowszechnianie wiedzy dotyczącej posthumanizmu, transhumanizmu, kultury i społeczeństwa cyfrowego oraz podmiotów pozaludzkich.
Centrum ma charakter otwarty; poza przedstawicielami jednostek organizacyjnych Wydziału Filologicznego UŁ mogą do niego dołączać pracownicy naukowi różnych ośrodków krajowych i zagranicznych, przedstawiciele zarówno nauk humanistycznych, jak i ścisłych.
Jak tłumaczą założycielki Centrum: dr hab. Katarzyna Ostalska oraz dr Justyna Stępień, postęp technologiczny oraz rozwój nauk biomedycznych kształtuje również humanistykę, która współistnieje z pozostałymi dziedzinami nauki. Technologia wpływa na to, co biologiczne, organiczne, oddziałuje na ewolucję gatunków i skłania do ponawiania pytań o to, kim jest człowiek i jaka jest jego rola we współczesnym świecie. Pociąga to potrzebę odrzucenia pozycji antropocentrycznej w imię relacyjności w sferze badań i w etyce.
"Czołowe badaczki teoretycznego podłoża posthumanizmu wywodzą się zarówno z nauk ścisłych, jak i humanistycznych. Dla przykładu Donna Haraway ma doktorat z biologii, Karen Barad jest doktorem fizyki teoretycznej, a Katherine Hayles ukończyła wydział chemii. Ponadto większość znaczących teoretyków posthumanizmu działa na pograniczu wielu dyscyplin, na przykład Bruno Latour, Bernard Stiegler czy Timothy Morton. Powiązania te widoczne są chociażby w obszarze nowych technologii, transmedialnej narracji, filozofii zorientowanej na przedmiot czy filozofii nowego materializmu" - wyliczają założycielki Centrum. Dodają, że obszary "bioliteratury" czy "bioartu" nie ilustrują już tylko odkryć nauk biotechnologicznych, ale wchodzą w relacje z materiałem biologicznym na poziomie komórkowym i molekularnym.
"W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój badań posthumanistycznych. Dwudziesty pierwszy wiek wraz ze zmianami klimatycznymi epoki antropocenu z jednej strony, z drugiej zaś z globalizacją, systemem sieci połączeń nie tylko na poziomie wirtualnym, ale i relacyjnym, znacząco odbiega od poprzedniej epoki" - zauważa dr Ostalska. Jak wyjaśnia, to także okres intensywnego rozwoju nauk o Ziemi i środowisku, technologii cyfrowej, bio i nanotechnologii, inżynierii genetycznej.
Centrum zmierza do wypracowania sposobów rozumienia i modeli wiedzy opartych na wielodziedzinowym ujęciu powiązań ze światem pozaludzkim, a także konieczność głębszej refleksji nad relacjami etycznymi człowieka z podmiotami nie tylko ludzkimi. "Posthumanistyczne stanowisko badawcze umożliwia interdyscyplinarne i otwarte podejście do wielowymiarowych współzależności naszych czasów, co znajduje swoje odzwierciedlenie nie tylko na poziomie myśli krytycznej, ale również w perspektywie epistemologicznej i ontologicznej" - komentuje dr Stępień.
PAP - Nauka w Polsce
kol/ zan/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
