Chociaż COVID-19 przebiega zwykle jako infekcja dróg oddechowych, pacjenci, którzy potrzebowali podłączenia do respiratora i intensywnej terapii wykazywali także oznaki nadaktywności układu odpornościowego. Wywołało to debatę na temat tego, czy stosowanie obniżających odporność sterydów będzie bezpieczną terapią.

Potrzebne były dowody dotyczące ewentualnej skuteczności i bezpieczeństwa, dlatego podjęto badania kliniczne, które wykazały, że jest to korzystne u pacjentów wymagających wsparcia tlenowego i że zmniejsza ryzyko zgonu. Przy przebiegu COVID-19 na tyle ciężkim, że wymagał leczenia szpitalnego za pomocą respiratora, w przypadku pacjentów, którym podawano deksametazon liczba zgonów spadła niemal o jedną trzecią.

Jednak deksametazon jest silnie działającym syntetycznym glikokortykosteroidem, który zwiększa poziom cukru we krwi, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia pacjentów z cukrzycą i może pogarszać istniejącą cukrzycę. Pacjenci z cukrzycą zostali już zidentyfikowani jako bardziej zagrożeni ciężkim COVID-19 i nie było jasne, czy to leczenie może być niebezpieczne dla tej i innych grup ryzyka.

Dr Victoria Salem i jej współpracownicy ze szpitali Imperial College Healthcare NHS Trust dokładniej ocenili korzyści płynące ze stosowania deksametazonu, koncentrując się na wynikach leczenia pacjentów z cukrzycą, a także wszelkich innych komplikacjach wynikających z podwyższonego poziomu cukru we krwi. Zespół porównał wyniki dla ponad 800 pacjentów w pierwszej fali (bez deksametazonu) z ponad 1300 pacjentami w drugiej fali (rutynowy deksametazon). Deksametazon istotnie zmniejszył ryzyko przyjęcia na OIT i zgonu o 56 proc., chociaż u pacjentów z cukrzycą wiązał się z koniecznością podawania dodatkowych leków w celu utrzymania poziomu cukru we krwi oraz, w niewielkiej mniejszości, z poważnymi powikłaniami cukrzycowymi. Jednak niezależna korzyść ze stosowania deksametazonu w zmniejszaniu liczby zgonów z powodu COVID nie zmniejszyła się u pacjentów z cukrzycą.

Opisywane badanie wskazuje, że pomimo powikłań dotyczących kontroli stężenia glukozy we krwi, deksametazon pozostaje tanim, ratującym życie i skutecznym sposobem leczenia COVID-19, pod warunkiem, że pacjenci są monitorowani pod kątem wszelkich powiązanych powikłań - konkludują autorzy. Jak wskazują, potrzebne są dalsze prace, aby zidentyfikować czynniki ryzyka i skutecznie oraz bezpiecznie leczyć pacjentów z różnymi schorzeniami. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ ekr/