Według obszernej analizy dostępnych badań tzw. dieta śródziemnomorska średnio o 25 proc. zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, a także redukuje ryzyko śmierci u kobiet. Przyczyniać się do tego mogą różnorodne mechanizmy.
Autorzy nowej pracy opublikowanej na łamach pisma „Heat” przypominają, że choroby układu krążenia odpowiadają na świecie za ponad jedną trzecią zgonów wśród kobiet.
Choć odpowiedni styl żywienia stanowi główną linię obrony przed tymi schorzeniami, to większość badań klinicznych obejmowała relatywnie niewielką liczbę kobiet lub nie brała pod uwagę różnic między płciami - zwracają uwagę naukowcy. Również obecne zalecenia dietetyczne nie uwzględniają płci.
Eksperci z University of Sydney (USA) przejrzeli prawie 200 badań, z których wybrali 16 najlepszych, aby znaleźć odpowiedzi na wspomniane zagadnienia.
Badania, prowadzone głównie w USA i Europie, objęły ponad 700 tys. kobiet w wieku od 18 lat, których zdrowie obserwowane było średnio przez 12,5 roku.
Wyniki wskazały, że ścisłe przestrzeganie tzw. diety śródziemnomorskiej o 24 proc. zmniejsza zagrożenie chorobą wieńcową oraz o 23 proc. - ryzyko śmierci z dowolnej przyczyny.
Taka dieta jest bogata w pełne ziarno, warzywa, owoce, rośliny strączkowe, orzechy, oliwę z oliwek i umiarkowane ilości ryb oraz owoców morza. Za to zawiera niewiele tłuszczów zwierzęcych, czerwonego mięsa, nabiału i przetworzonej żywności.
Wśród ograniczeń uwzględnionych badań naukowcy wymieniają ich obserwacyjny charakter i oparcie na informacjach dostarczanych samodzielnie przez uczestników.Jednak nawet po usuwaniu kolejnych badań z puli wyniki nie zmieniały się, co wskazuje na ich moc.
Zdaniem australijskich specjalistów śródziemnomorska dieta może działać na kilka sposobów. Zawiera m.in. ochronne antyoksydanty i korzystnie wpływa na mikroflorę jelitową. Przy tym wiele jej składników, takich jak polifenole, azotany, kwasy omega-3 czy błonnik, może osobno przyczyniać się do poprawy zdrowia. Korzystnie działa także niski poziom cukrów prostych.
Jednak mechanizmy wyjaśniające związek płci z działaniem tej diety są słabo poznane.
„Specyficzne dla kobiet czynniki ryzyka chorób krążeniowych, w tym wczesna menopauza, stan przedrzucawkowy, cukrzyca ciążowa, czy dotyczące głównie kobiet czynniki, takie jak toczeń układowy mogą niezależnie zwiększać zagrożenie chorobami sercowo-naczyniowymi” - piszą badacze.
„Możliwe, że działania zapobiegawcze, takie jak żywienie według diety śródziemnomorskiej, wpływające na zapalenia i inne czynniki ryzyka, przynoszą inne skutki u kobiet, a inne u mężczyzn” - dodają.
Więcej informacji: https://heart.bmj.com/content/early/2023/02/14/heartjnl-2022-321930 (PAP)
Marek Matacz
mat/ agt/
