Wyjątkowo ciepły początek kwietnia, sprawił, że na tatrzańskich szlakach możemy spotkać jedyny jadowity gatunek węża w Polsce, czyli żmiję zygzakowatą. Gdy je zobaczymy, oddalmy się, pozostawiając je w spokoju – radzi przyrodnik i edukator Tatrzańskiego Parku Narodowego Tomasz Zając.
„Wiosną po chłodnej nocy żmije o poranku często wygrzewają się w miejscach nasłonecznionych. Często znajdują je bezpośrednio przy szlakach, na kamieniach, murawach, chętnie w pobliżu ławostołów. O tej porze są one często ospałe i powolne, co zwiększa prawdopodobieństwo nadepnięcia na nie przez człowieka, a w konsekwencji ukąszenia” – powiedział przyrodnik.
Dodał, że ich jad może być niebezpieczny dla dzieci, osób starszych lub uczulonych, dlatego kiedy dojdzie do ukąszenia, zawsze należy wezwać pomoc.
„Gdy zostanie ugryziony ktoś z grupy podwyższonego ryzyka, trzeba wezwać pomoc: w górach TOPR, a na nizinach pogotowie ratunkowe. Nie każde ukąszenie wiąże się ze wstrzyknięciem jadu. W około 30 proc. przypadków mamy do czynienia z ukąszeniami suchymi, tj. bez wstrzyknięcia jadu, aczkolwiek pozostaje po nich charakterystyczny znak – dwie kropki w odległości około centymetra od siebie” – przekazał przyrodnik.
Radzi, aby osoba ugryziona przez żmiję pozostała w miejscu, bo spowolni to rozchodzenie się toksyny w organizmie. Nie należy też wysysać jadu, tylko spokojnie czekać na nadejście pomocy.
Żmija zygzakowata ma charakterystyczny zygzak na grzbiecie, dzięki czemu stosunkowo łatwo ją rozpoznać. W Tatrach występuje również odmiana melanistyczna o czarnym kolorze, u której zygzak jest słabo widoczny.
W kwietniu i maju możemy obserwować czasem spektakularne zjawisko godów żmij. Wówczas walki samców przypominają nieco taniec. Herpetolodzy, czyli naukowcy zajmujący się tą grupą zwierząt, nazywają to zjawisko tańcem błyskawic.
„Podczas walki samce nie używają zębów jadowych, starają się przeciwnika przycisnąć do ziemi – jest to walka na wyczerpanie. Wygrywa na ogół osobnik większy. W pobliżu takiego pojedynku jest zwykle samica. Różni się ona od samców stonowaną brunatną barwą. Osiąga też większe rozmiary od samców. Żmije nie są agresywne i nie gonią za człowiekiem.
Tragiczne wypadki związane z ukąszeniami żmii zdarzają incydentalnie. Według statystyk jeden procent ukąszeń kończy się zgonem. Przypadki ukąszenia przez żmiję są spowodowane na ogół nieostrożnością lub brawurą człowieka.
Żmija zygzakowata może osiągać do około metra długości. Żywi się głównie małymi ssakami i gryzoniami. Okres godowy żmij przypada na przełom kwietnia i maja. Samice składają do 15 jaj.(PAP)
Szymon Bafia
szb/ joz/
