Nauka dla Społeczeństwa

26.04.2024
PL EN
28.01.2018 aktualizacja 28.01.2018

Nowe teleskopy do poszukiwań egzoplanet w Obserwatorium La Silla

Na pierwszym planie trzy 60 cm teleskopy projektu ExTrA przeznaczone do poszukiwania planet pozasłonecznych. W tle kopuły innych teleskopów w Obserwatorium La Silla w Chile. Źródło: ESO/Emmanuela Rimbaud. Na pierwszym planie trzy 60 cm teleskopy projektu ExTrA przeznaczone do poszukiwania planet pozasłonecznych. W tle kopuły innych teleskopów w Obserwatorium La Silla w Chile. Źródło: ESO/Emmanuela Rimbaud.

Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) poinformowało o uruchomieniu nowych teleskopów do poszukiwań planet pozasłonecznych (egzoplanet). Instrumenty znajdują się w Obserwatorium La Silla w Chile i działają pod nazwą ExTrA.

Exoplanets in Transits and their Atmospheres, czyli ExTrA, składa się z trzech teleskopów o średnicach 60 cm (http://www.eso.org/public/poland/news/eso1803/). Ich zadaniem jest regularne monitorowanie jasności wielu czerwonych karłów, kategorii bardzo licznych gwiazd w Drodze Mlecznej. W uzyskanych w ten sposób zapisach zmian blasku naukowcy poszukują niewielkich, regularnych spadków jasności, które mogą być spowodowane przejściem planety przed gwiazdą, czyli tzw. tranzytem.

W przypadku tranzytów planet spadki jasności są bardzo małe i prowadząc obserwacje z powierzchni Ziemi trudno jest uzyskać dokładność pozwalają na wykrywanie planet o rozmiarach naszej własnej. Aby zwiększyć na to szanse, trzeba mieć teleskop w świetnych warunkach atmosferycznych, daleko od świateł miast i wsi oraz najlepiej w bardzo suchym klimacie. Takie wymagania spełnia Obserwatorium La Silla.

Naukowcy skupią się w nowym projekcie na obserwacjach czerwonych karłów, czyli niewielkich gwiazd, bo wtedy planeta przechodząc przed swoją gwiazdą blokuje proporcjonalnie większą część światła niż w przypadku dużych gwiazd. Dodatkowo zostanie zastosowane nowatorskie podejście do obserwacji. Teleskopy będą zbierać światło od gwiazdy będącej celem obserwacji oraz od czterech gwiazd porównania. Ale w odróżnieniu od zwykłej fotometrii różnicowej, zebrane światło będzie przy pomocy światłowodów wędrować również do spektrografu wieloobiektowego, dodając do danych fotometrycznych także informację spektroskopową, co pomoże w uwzględnianiu zaburzających efektów od ziemskiej atmosfery oraz efektów pochodzących od samych instrumentów i detektorów.

Oprócz znajdowania nieznanych planet podobnych do Ziemi projekt ExTrA ma także za zadanie dokładniej badać ich własności. Badacze mają nadzieję sprawdzić, jak zachowują się układy wieloplanetarne, i jakie są rodzaje środowisk, które prowadzą do ich utworzenia.

„Z następną generacją teleskopów, takich jak Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT), budowany przez ESO, możemy być w stanie badać atmosfery egzoplanet odkrytych przez ExTra, aby spróbować określić zdolności tych globów do podtrzymania życia takiego, jakie znamy. Badanie egzoplanet jest przeniesieniem czegoś, co kiedy było fantastyka naukową, do naukowej rzeczywistości” - komentuje Xavier Bonfils, kierownik naukowy projektu ExTrA.

Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) to organizacja zrzeszająca kilkanaście krajów Europy, w tym Polskę. ESO prowadzeni badania Wszechświata przy pomocy teleskopów na pustyni Atakama w Chile.

Z kolei ExTrA jest projektem francuskim, współfinansowanym przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych. Przy budowie teleskopów brały udział firmy z Austrii, Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Belgii.(PAP)

cza/ agt/

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024