Zabrzańskie Muzeum Górnicze będzie współpracowało z Uniwersytetem Śląskim

Od blisko dekady Muzeum Górnictwa Węglowego rozwija działalność głównych atrakcji turystyki przemysłowej Zabrza. To działająca od 10 lat zabytkowa kopalnia węgla kamiennego Guido oraz stopniowo udostępniany kompleks Sztolnia Królowa Luiza - oparty o wyrobiska dawnej kopalni o tej nazwie i fragment XIX-wiecznej sztolni odwadniającej, ciągnącej się do Zabrza od Chorzowa.

Poniedziałkowe podpisanie porozumienia o współpracy Muzeum z Uniwersytetem Śląskim odbyło się w hali sprężarek dawnej kopalni Luiza w Zabrzu. Obecnie to obiekt jednej z części kompleksu Sztolnia Królowa Luiza. Do ducha miejsca i związanej z nim historii nawiązywali prorektor Uniwersytetu ds. finansów i rozwoju prof. Michał Daszykowski oraz dyrektor zabrzańskiego Muzeum Bartłomiej Szewczyk.

„Górnictwo i wieloletnia tradycja górnicza spowodowały, że Śląsk wygląda dziś, jak wygląda. Możemy odwiedzać obiekty pogórnicze, choćby takie, jak ten. Chociaż to jest muzeum, człowiek patrzy na takie miejsca z wielką pokorą. Ta kopalnia, choć dzisiaj nieczynna, to ogromne pole doświadczalne, również dla badań naukowych; dla pewnej współpracy na platformie naukowej. To nauki społeczne, socjologiczne, historia, nauki doświadczalne...” - powiedział Daszykowski.

„Każde pokolenie pisze historię od nowa, pisze ją ze swojej perspektywy. Dziś mamy zupełnie inną perspektywę patrzenia na te ostatnie 200 lat historii Śląska – rozwoju i schyłku przemysłu na Śląsku” - zaznaczył dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.

„Jesteśmy w momencie, kiedy możemy powiedzieć, (...) że Śląsk staje zupełnie innym regionem; będzie dalej rozwijał się na podstawie zupełnie innych elementów, nowych paradygmatów. Ale, żeby zrozumieć, czym dzisiaj jest Śląsk, trzeba jednak sięgać do ostatnich 200 lat historii, czym było górnictwo i przemysł przez ten czas. Tym staramy się zajmować” - dodał Szewczyk.

Zgodnie z porozumieniem współpraca ma dotyczyć m.in. projektów badawczych, edukacyjnych i rozwojowych w zakresie górnictwa węglowego w aspekcie tworzenia produktów, usług i popularyzacji wiedzy, organizacji i promocji wydarzeń, popularyzacji osiągnięć czy współpracy kadrowej na polu edukacyjnym.

Zabrzańskie Muzeum przy wsparciu dostępnych obecnie środków unijnych prowadzi m.in. projekt, który pozwoli zachować unikatowe obiekty przemysłowe, a także rozwijać prowadzoną już od lat działalność naukową i badawczą. Projekt ten zakłada m.in. renowację i adaptację głównej dotychczasowej siedziby, gdzie pracownicy placówki mają zyskać przestrzenie do pracy, w tym bibliotekę naukową, magazyny otwarte oraz pracownie: konserwacji zbiorów czy digitalizacji.

Z pracownią digitalizacji wiąże się inny unijny projekt Muzeum. Po utworzeniu i wyposażeniu tego miejsca - wraz z podsystemami wspomagającymi zarządzanie i inwentaryzowanie zbiorów - przedsięwzięcie zakłada wykonanie w różnych technologiach 16 659 skanów łącznie 3059 eksponatów, w celu udostępnienia w sieci. Ponadto w formie cyfrowej zostanie upowszechniona baza danych z informacjami nt. zasobów muzealnych.

W drugiej części projektu maszyny i urządzenia likwidowanych zakładów górniczych mają być digitalizowane i pokazywane trójwymiarowo w sieci wraz z otoczeniem (budynków czy wyrobisk) i – ten sposób – ocalane od zapomnienia.

Gromadzący te dane Ośrodek Dokumentacji Górniczej znajdzie siedzibę w rewitalizowanej (planowo do końca 2019 r., także przy wsparciu środków unijnych) wieży ciśnień przy ul. Zamoyskiego w Zabrzu.

Aby unijny projekt dotyczący wieży ciśnień spełniał założenia rewitalizacji, obok funkcji związanych z celami muzealno-naukowymi, zakłada on przedsięwzięcia związane z szeroko rozumianą rewitalizacją społeczną. Pomyślano je tak, aby nawiązywały do działalności placówki. To dlatego np. Centrum Żywego Rzemiosła, które powstać ma w piwnicach wieży, ma odtwarzać tradycyjne zanikające zawody rzemieślnicze związane ze śląską tradycją.

W głównej przestrzeni dawnego zbiornika na wysokości ponad 20 m urządzona ma zostać nowoczesna naukowo-edukacyjna wystawa „Carboneum” - nt. węgla. Ma ona obejmować główne obszary tematyczne: naturalną historię węgla, jego występowanie i obieg w naturze (wraz z aktualnymi kwestiami związanymi z emisją CO2 czy smogiem), a także gospodarczą przyszłość węgla (w tym jego wykorzystanie w nowoczesnych technologiach).

We wstępnych pracach dotyczących zagospodarowania wieży i wystawy Muzeum współpracowało już z naukowcami Uniwersytetu Śląskiego. Prace utworzonego pod tym kątem zespołu koordynował b. rektor uczelni, geolog prof. Janusz Janeczek. Pracowali w nim też: fizyk dr Jerzy Jarosz (współtwórca m.in. edukacyjnego Parku 12 C w Sztolni Królowa Luiza) oraz geolog i paleontolog dr Andrzej Boczarowski (przygotowywał m.in. ekspozycje w JuraParku w Krasiejowie).(PAP)

autor: Mateusz Babak

edytor: Paweł Tomczyk

mtb/ pat/