Truskawki mogą łagodzić objawy nieswoistego zapalenia jelit

Jego autorzy zaprezentowali swoje wyniki na 256. Narodowym Spotkaniu i Wystawie Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego, która odbywa się w dniach 19-23 sierpnia w Bostonie (Massachusetts, USA).

Nieswoiste zapalne choroby jelit są obecnie uważane za największe wyzwanie w gastroeneterologii, dlatego, że zachorowalność na nie stale rośnie. W Polsce – zgodnie z szacunkami – cierpi na nie ok. 100 tys. lub więcej osób. Choroba Leśniowskiego-Crohna występuje u 15-20 tys. osób, a wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest czterokrotnie częstsze. Schorzenia te są diagnozowane przede wszystkim u ludzi młodych - 70 proc. pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna nie ukończyło 35. roku życia.

Objawiają się m.in. bólami brzucha, bardzo częstymi biegunkami, nierzadko krwistymi, gorączką, niedożywieniem, osłabieniem i wyniszczeniem organizmu. U części pacjentów – zwłaszcza późno zdiagnozowanych lub źle leczonych - konieczne jest wycięcie fragmentu, a w skrajnych przypadkach nawet całego jelita.

W rozwoju tych schorzeń udział bierze układ odporności, który błędnie atakuje własne tkanki uznając je za obce. Wiadomo, że istnieją pewne predyspozycje genetyczne do nieswoistych zapalnych chorób jelit, ale na ryzyko ich rozwoju wpływają również czynniki środowiskowe, w tym dieta – uboga w warzywa i owoce, a bogata w cukier i niezdrowe tłuszcze obecne w żywności typu fast food.

Naukowcy z University of Massachusetts w Amherst (USA) prowadzili badania na myszach, u których nieswoiste zapalenie jelita grubego wywołano przez podanie im związku chemicznego o nazwie dekstran siarczanu sodu. Część gryzoni hodowano następnie na standardowej diecie, część (dwie grupy) otrzymywała dodatkowo sproszkowane truskawki w dwóch różnych dawkach. Dodatkową grupę kontrolną stanowiły zdrowe myszy na standardowej diecie.

Truskawki wybrano ze względu na to, że są powszechnie spożywanymi owocami, a regularne jedzenie warzyw i owoców powiązano wcześniej z niższym ryzykiem zachorowania na zapalne choroby jelit.

Okazało się, że jedzenie sproszkowanych w całości truskawek – w ilości odpowiadającej trzem czwartym kubka dziennie – w znacznym stopniu hamowało objawy nieswoistego zapalenia jelit, takie jak chudnięcie, czy krwiste biegunki. Zapobiegało skracaniu się jelita grubego i powiększeniu śledziony. Ponadto, zmniejszała się reakcja zapalna w tkankach jelita grubego zwierząt. Miało to związek z tym, że w śluzówce jelita spadała liczba komórek odporności pobudzających zapalenie i przestawały one produkować nadmierne ilości związków prozapalnych, takich jak interleukina-1beta, interferon-gamma oraz czynnik martwicy nowotworu TNF-alfa.

Dodany do diety ekstrakt z truskawek częściowo odwracał też niekorzystne zmiany w mikroflorze jelitowej (tzw. mikrobiota), które są charakterystyczne dla nieswoistego zapalenia jelit. U osób cierpiących na schorzenia z tej grupy obserwuje się wzrost liczby szkodliwych bakterii jelitowych, a spadek tych, które mają korzystny wpływ na zdrowie. U gryzoni karmionych proszkiem z całych truskawek obserwowano jednak odwrotny trend, tj. wzrost liczebności dobrych bakterii z rodzaju Lactobacillus oraz Bifidobacterium, a spadek bakterii szkodliwych z rodzaju Akkermansia i Dorea.

Poza tym, truskawki przywracały prawidłową produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) w kątnicy (fragmencie jelita grubego). Związki te, do których należy np. kwas masłowy, mają korzystny wpływ na śluzówkę jelit – m.in. działają przeciwzapalnie i pobudzają jej regenerację.

Zdaniem autorów pracy wyniki te wskazują, że truskawki wywierają działanie przeciwzapalne w śluzówce jelita grubego gryzoni. Naukowcy planują teraz zweryfikować swoje wyniki u pacjentów cierpiących na nieswoiste zapalne choroby jelit. (PAP)

jjj/ agt/